Gazze: İsrail kabinesi anlaşmayı onayladı, Pazar sabahı ateşkes başlıyor

SİYASET

Pazar günü üç rehinenin serbest bırakılması ve Kızıl Haç'a teslim edilmesi bekleniyor.

Karşılığında ise serbest bırakılan Filistinli mahkumlar olacak ve İsrail askerleri bazı bölgelerden çekilmeye başlayacak.

Anlaşmanın açıklandığı Çarşamba gününden bu yana 100'den fazla Filistinli öldürüldü. Bunların 30'u çocuktu.

Cuma günü geç saatlerde İsrail kabinesinin anlaşmayı onaylaması protokollere de aykırı şekilde gerçekleşti. Bakanlar "hayatların tehlikede olduğu" gerekçesiyle Şabat boyunca çalıştı.

Aşırı sağcı iç güvenlik bakanı Itamar Ben Gvir, protesto amacıyla istifa edeceğini duyurdu.

Anlaşmaya başından bu yana karşı bir diğer isim Maliye Bakanı Bezalel Smotrich de ilk aşama sonunda Gazze savaşı yeniden başlamazsa istifa edeceğini söyledi.

Bu bakanlar hükümeti "şeytanla" anlaşma yapmakla suçluyor ve savaşın Hamas'ı yok etme amacına ulaşılamadığını savunuyor.

İlk aşamasının yürürlüğe girmesiyle serbest bırakılması planlanan 95 Filistinlinin isimlerini de açıkladı.

İsimler arasında Filistin Halk Kurtuluş Cephesi'nin önde gelen liderlerinden Halide Cerrar ve Batı Şeria'daki el-Bireh kentinin belediye başkanlığını yapmış olan kıdemli Hamas lideri Camal el-Tavil'in kızı da var.

Filistin Yönetimi: Gazze'de 'tam sorumluluk almaya hazırız'

Filistin Yönetimi, Cuma günü Gazze Şeridi'nde göreve hazır olduğunu belirten bir açıklama yayımladı.

Filistin Yönetimi X hesabından yaptığı açıklamada,"Filistin hükümeti (Gazze) Şeridi'nde tüm sorumlulukları üstlenmek için tüm hazırlıklarını tamamladı" ifadelerini kullandı.

Yönetim, yerinden edilmiş kişilerin dönüşlerini ve bölgeye temel hizmetlerin geri götürülmesini sağlamak, sınır geçişlerinin sorumluluğunu üstlenmek ve Gazze'nin yeniden inşasına başlanmasına yardımcı olmak için göreve "tümüyle hazır" olduğunu söyledi.

Hamas anlaşmaya bağlı olduğunu duyurdu

Hamas'tan üst düzey bir yetkili BBC'ye yaptığı açıklamada örgütün arabulucular tarafından açıklanan anlaşmaya bağlı olduğunu söyledi.

İstanbul'da bulunan BBC Gazze muhabiri Rushdi Abualouf'un edindiği bilgilere göre Hamas'ın anlaşma kapsamında serbest bırakılacak mahkumlar listesine bir ya da iki sembolik üyesinin ismini eklemeye çalıştı.

Bu durum İsrail kabinesinin anlaşmayı oylamayı ertelemesi sonucu doğurmuştu.

BBC muhabiri Abualouf, Hamas'ın anlaşmaya son dakikada bazı isimler eklemeye çalışmasının, "zafer kazanıldı" görüntüsü vermek amacıyla olduğunu değerlendiriyor.

Anlaşma nasıl yürürlüğe girecek?

Anlaşmanın altı haftalık ilk aşamasında Hamas'ın elinde aralarında kadın, çocuk ve yaşlıların da bulunduğu 33 İsrailli rehine, İsrail hapishanelerindeki Filistinli mahkumlarla takas edilecek.

İsrail birlikleri de Gazze'nin yoğun nüfuslu bölgelerinden ayrılarak doğuya doğru çekilecek.

Yerlerinden edilen Filistinliler evlerine dönmeye başlayabilecek ve her gün yüzlerce yardım kamyonunun bölgeye girişine izin verilecek.

Kalan rehinelerin serbest bırakılması, İsrail askerlerinin tamamen çekilmesi ve "sürdürülebilir sükunete" geri dönülmesini öngören ikinci aşama için müzakereler 16. günde başlayacak.

Üçüncü ve son aşama ise kalan rehinelerin cesetlerinin iadesini ve Gazze'nin yeniden inşasını içerecek. Yeniden inşa süreci yıllar sürebilir.

İsrail hava saldırılarına devam etti

İsrail, anlaşmanın açıklanmasının ardından da Gazze'ye yönelik hava saldırılarına devam etti.

İsrail ordusu ve İsrail Güvenlik Ajansı tarafından yapılan açıklamada, anlaşmanın duyurulmasından bu yana Gazze'de 50 hedefe saldırı düzenlendiği belirtildi.

Müzakerelere aracılık eden Katar Başbakanı Mohammed bin Abdulrahman Al Thani, ateşkes anlaşmasının başlamasından önce taraflara "sükunet" çağrısında bulundu.

Hamas'ın 7 Ekim 2023'te İsrail'e yönelik düzenlediği saldırıda 1200 kişi öldü, 251 kişi de rehin alındı. Bunun üzerine İsrail'in Gazze'ye düzenlediği saldırılarda ise 46 bin 778 kişi öldü.

İsrail saldırıları nedeniyle büyük bir yıkıma uğrayan Gazze'nin 2,3 milyonluk nüfusunun çoğunluğu da yerinden edilmiş durumda. Gazze'de ciddi gıda, yakıt, ilaç ve barınak sıkıntısı yaşanıyor.

İsrail, 34'ünün öldüğü tahmin edilen 94 rehinenin hala Hamas tarafından tutulduğunu açıkladı. 7 Ekim öncesinde kaçırılan dört İsraillinin de ikisi öldü.

Gazze'de tedirgin bekleyiş

Gazze'deki siviller, 15 ay süren amansız savaşın ardından Cuma günü İsrail kabinesinden bir mola haberi bekliyordu.

Cuma öğleden sonra son haline getirilen anlaşmanın Pazar günü yürürlüğe girmesi bekleniyor.

BBC'ye konuşan Gazze Şehri'ndeki Baptist Hastanesi'nde acil servis doktoru Dr. Abdallah Şabir, "Zaman hep olduğundan daha yavaş ilerliyor. Her an hayatınızı kaybedebilirsiniz. Evde otururken, sokakta yürürken... ansızın" dedi.

27 yaşındaki Dr. Şabir, ateşkes anlaşması haberini Çarşamba gecesi hastanede nöbetteyken almış. Kısa bir sevinç yaşandığını söyledi, ancak çok geçmeden hava saldırılarıyla birlikte hastanesine ölü ve yaralılar gelmeye başlamış.

Dr. Şabir, "Hiç görmediğimiz kadar kötüydü. Ağır yaralılar, ağır yanıklar ve çok sayıda ölü vardı" dedi.

Gazze Şehri'nde bir apartman bloğunda yaşayan ve büfe sahibi olan 45 yaşındaki Sabreen Doşan, evi dahil tüm binanın yıkıldığını söyledi.

Doşan, savaş başladığından beri ailesinden 17 kişiyi kaybettiğini anlattı. Gazze'nin merkezindeki Deyr el Balah'tan, evinin olduğu yere yola çıkmaya hazırlanıyordu.

"Çadırımı molozların üzerine kurmak zorunda kalsam bile dert değil çünkü evde olacağım. Artık evimden başka hiçbir yerde olamam" dedi.

Gazzeliler için uzun zamandır beklenen ateşkesin sevinci, ölüm ve yıkımın boyutlarıyla soldu. Gazze'nin merkezindeki bir mülteci kampında yaşayan serbest gazeteci Vael Muhammad, karmaşık duygular içinde olduğunu söyledi:

"Bir andan ötekine sevinçten acıya. Kan seli duracağı için mutluyum ama sefalet içinde yaşıyoruz."

HABER VE KAYAK: bbc.türkçe

https://www.bbc.com/turkce/articles/c863wd9x7pxo