200 kararname: Donald Trump, Beyaz Saray'daki ilk gününde neler yapacak?

Trump, ilk gün atacağı adımlarla ilgili "Neler olduğunu gördüğünüzde başınız dönecek" diye konuştu.

Trump'ın bugün 200'den fazla kararname imzalaması bekleniyor.

Bunların yasadışı göç, iklim krizi yasaları, çeşitlilik politikaları ve gizli belgeler gibi konularla ilgili olacağı düşünülüyor.

ABD başkanlarının göreve geldikleri ilk gün bu tür emirler imzalaması yaygın bir uygulama.

Ancak Trump'ın planladığı emirler sayı ve kapsam bakımından ilklere imza atabilir.

Bu emirlerin bazılarına yönelik hukuki itirazlar yapılması da bekleniyor.

Yasa dışı göç ve sınır önlemleri

Trump başkanlığının ilk gününden itibaren "ABD tarihinin en büyük sınır dışı etme programını başlatma" sözü verdi.

Fox News'a göre göreve geldikten sonra "ulusal sınır acil durumu" ilan etmesi ve orduya güney sınırında güvenliği tesis etmeye destek olması için emir vermesi bekleniyor.

Trump ayrıca federal göç makamlarının kilise ve okullara baskın yapmasını engelleyen köklü politikaları da bitireceğini söyledi.

Olası toplu sınır dışı politikalarının lojistik zorluklar, milyarlarca dolara varan maliyetler ve çok sayıda hukuki itirazla karşılaşacağı düşünülüyor.

Trump, Beyaz Saray'a döndükten kısa süre sonra "Meksika'da Kal" politikasını yeniden uygulamaya sokabilir.

İlk başkanlık döneminde bu politika kapsamında yaklaşık 70 bin Meksikalı olmayan sığınmacı, ABD'deki duruşma günü gelene kadar Meksika'da bekletilmişti.

ABD basınına göre Trump yönetimi, 1944'ten kalan ve son olarak Koronavirüs salgını döneminde kullanılan bir yasa üzerinden Meksika sınırını kapatmanın yollarını arıyor.

Bu yasanın uygulanabilmesi için ABD'de halk sağlığına tehdit teşkil eden bir salgın hastalık olması gerekiyor.

ABD'nin 47. başkanının ilk gününde ayrıca güney sınırındaki duvarı bitirmeye yönelik bir adım atma ihtimali de var.

Trump, 2016'da ilk seçildiğinde bu duvarın inşası için başkanlık emri vermişti.

Duvarın bir kısmı tamamlanmış olsa da büyük kısmı henüz bitmedi.

Trump, 150 yıl öncesine dayanan ve ABD topraklarında doğan herkese ABD vatandaşlığı verilmesini ön gören yasayı da "saçmalık" diyerek eleştirmiş ve başkanlığının ilk gününde bunu kaldırma sözü vermişti.

Ancak Trump'ın imzalayacağı bir başkanlık emri, ABD Anayasası tarafından güvence altına alınan bu hakkı kaldırmak için yeterli değil.

Trump'ın başkanlığının ilk gününde ayrıca uyuşturucu kartellerini El Kaide, IŞİD ve Hamas gibi grupların bulunduğu ABD'nin "yabancı terör örgütleri" listesine alması bekleniyor.

Ticaret ve ekonomi

Trump, ABD imalatını güçlendirme sözü kapsamında ithal ürünlerden alınan gümrük vergisini artırma sözü de verdi.

Siyasetçi, ilk başkanlık döneminde de başta Çin olmak üzere bazı ülkelere yaptırımlar getirmişti. Halefi Joe Biden, Çin'e yönelik yaptırımları kaldırmadı.

Trump, ikinci dönemi için tüm ithalat kalemlerinde gümrük vergisini yüzde 10 artırma, ABD'nin komşuları Kanada ve Meksika'dan gelen ürünler için yüzde 25, Çin'den gelen ürünler içinse yüzde 60 daha fazla gümrük vergisi alma sözü vermişti.

ABD'nin yeni başkanının ilk gününden itibaren başkanlık emirleriyle bu vergileri yürürlüğe sokması bekleniyor.

Uzmanlara göre özellikle tüketici ürünlerine yönelik vergi artışları enflasyonu körükleyebilir. Bazı ülkeler bu hamleye karşı ABD'ye misilleme vergiler getirmeyi planladıklarını duyurdu.

Kripto paraları destekleyen Trump'ın seçilmesinin ardından Bitcoin'in değeri yüzde 30 artmıştı.

Trump'ın seçildikten sonra kısa sürede ABD'nin stratejik altın ve petrol rezervleri gibi bir "Bitcoin rezervi" oluşturabileceği düşünülüyor.

ABD'nin yeni başkanı, böyle bir adımın "tüm Amerikalılara fayda sağlayacak kalıcı bir milli varlık" olacağını söylemişti.

İklim ve enerji

Trump'ın göreve geldiği ilk günde selefi Joe Biden'ın iklim kriziyle ilgili attığı birçok adımı geri alması bekleniyor.

Trump, Biden'ın iklim politikalarının büyük kısmını kaldırmak istediğini söylüyor.

Bu uğurda açık denizler ve federal topraklarda yürütülen kazı çalışmalarına yönelik sınırlarmaları kaldırmaya ve ABD'nin enerji üretimi ve bağımsızlığını artırma sözünü tutmaya yönelik başkanlık emirleri imzalaması bekleniyor.

Trump ayrıca yeni rüzgar enerjisi projelerini yasaklama ve elektrikli araçlara yönelik bazı yasaları da kaldırma sözü vermişti.

Trump 2017'de göreve geldikten altı ay sonra Paris İklim Anlaşması'ndan çekilmişti.

Biden, 2021'de göreve geldiği ilk gün ülkeyi anlaşmaya geri soktu. Ancak Trump'ın bir kez daha buradan ABD'yi çıkarması bekleniyor.

Kongre baskını

Trump'ın göreve gelmesiyle birlikte 6 Ocak 2021'deki Kongre Baskını'nda oynadıkları rolden dolayı hüküm giyen yüzlerce kişiyi affetmesi bekleniyor.

Siyasetçi, yazın CNN'e verdiği bir demeçte "Çoğunu affetme eğilimindeyim" demiş ve şunları kaydetmişti:

"Herkes için konuşamıyorum çünkü bazıları muhtemelen kontrolden çıkmıştı."

Trump'ın 2020 seçimlerini kaybetmesi ardından başkent Washington'da düzenlediği bir mitingde yenilgiyi kabul etmemesi üzerine destekçileri ABD Kongresi'ne yürümüş ve kongre üyelerinin seçim sonuçlarını resmen onaylamasını engellemeye çalışmıştı.

Olayın ardından 1500 kişi gözaltına alındı ve 600'ü aşkın kişi hüküm giydi.

Gizli belgeler

Trump, 19 Ocak'ta yemin töreni öncesi düzenlediği mitingde komplo teorilerinin merkezinde olan ABD Başkanı John F. Kennedy'nin 1963'te suikasta uğramasıyla ilgili gizli belgeleri kamuoyu ile paylaşma sözü verdi.

Trump aynı şekilde 1968'de Kennedy'nin kardeşi Robert Kennedy ve hak savunucu Martin Luther King Jr.'ın öldürülmesine yönelik gizli belgeleri de paylaşacağını açıkladı.

Dış politika

Trump, seçim kampanyası döneminde Ukrayna'daki savaşı başkanlığının ilk gününde bitirme sözü vermişti.

Siyasetçi, daha sonra yaptığı açıklamalarda bunun için altı ay süreye ihtiyacı olduğunu vurguladı. Konuyla ilgili ilk gününde nasıl adımlar atabileceği bilinmiyor.

ABD'nin yeni başkanı, Joe Biden'ın görevi bırakmadan önce Küba'yı "terör sponsoru devletler" listesinden çıkarma kararını iptal edebilir.

Trump, benzer şekilde Venezuela'ya yönelik yaptırımları da yeniden uygulayabilir.

İlk başkanlık döneminde iki ülkeye yönelik de sert politikalar izlemişti.

TikTok

Trump, 19 Ocak'ta yaptığı bir açıklamada Çin'e ait Tiktok platformunun ABD'de yasaklanmasına yönelik yasanın ertelenmesi için başkanlık emri imzalama sözü verdi.

Bu emir kapsamında platforma hisselerinin yarısını satın alacak bir ABD'li ortak bulması için süre tanınması bekleniyor.

Trump daha önce TikTok'un yasaklanmasını desteklemiş, ancak son seçim kampanyasında videolarının platforma milyarlarca kez izlenmesini gerekçe göstererek bu konudaki duruşunu değiştirmişti.

Çeşitlilik ve toplumsal cinsiyet

ABD'de özellikle son yıllarda okul ve iş yerlerinde kadınların ve azınlıkların haklarını desteklemek için atılan "çeşitlilik, eşitlik ve kapsayıcılık" adımları, muhafazakarlar tarafından sert dille eleştiriliyor.

Trump, bu adımları kaldırma sözü verdi.

Meta, Walmart ve Amazon gibi büyük şirketler, bu tarz girişimleri çoktan kaldırmaya başladı.

Trump, süreci hızlandırmak için başkanlık emriyle bu programlara yer veren okullara federal fon verilmesini yasaklayabilir.

Trump'ın önceki Cumhuriyetçi başkanlar gibi kürtaj konusundaki danışmanlık veren uluslararası gruplara devlet yardımını yasaklayan "Mexico City politikasını" yeniden uygulaması bekleniyor.

Trump'ın ayrıca kürtaj hizmeti veren ya da bu konuda yönlendirme yapan kuruluşlara fon sağlanmasını engelleyecek başkanlık emirleri imzalaması da bekleniyor.

ABD'nin yeni başkanı ayrıca trans kadınların kadın spor dallarında yarışmasını yasaklama sözü vermiş, okullarda ve sağlık sistemindeki "trans çılgınlığını" defalarca eleştirmişti.

haber ve kaynak: bbc.türkçe

https://www.bbc.com/turkce/articles/cq6g7rdmpe9o