AKLİMAN KIYI KUMULU

Akliman kıyı kumulu, Sinop’ta, Merkez ilçe, Merkez bucağında Dibekli ve Osmaniye köyleri sahilindedir. Kumulun güney ucunda Sinop havaalanı bulunmakta. Getirdiği toprak malzemeler ile kumulu oluşturan Karasu ırmağı, kumulun ortasından denize dökülmektedir. Kumulun kuzeyinde ise denizin 1650 m içeri girdiği büyük bir azmak bulunuyor.

Google’da 15.11.2003 ile 18.04.2014 arası 11 yıl aralıklı uydu görüntüleri bulunmakta. 2014 görüntülerinden yaptığımız ölçümlere göre kumulun uzunluğu 4300 m ve en geniş yeri 160 m. Kumul ile havaalanı arasında 30 m mesafe var.

Kumulda denizden sonra plaj kuşağı, 1 m. den küçük kum tepelerinin olduğu hareketli kumullar kuşağı ve en arkada 3 m. ye kadar büyüklükte kum tepelerinin olduğu sabit kumullar kuşağı var. Sabit kumullar kuşağında, kumul tepeleri arasında kumul çayırlığı bulunmakta idi.

Akliman’da yapılan paleocoğrafik çalışmada önceleri bir koy olan bu alanın jeolojik dönemlerde nasıl dolup bugünkü şeklini aldığı araştırılmış ve haritalarla gösterilmiş.

Akliman’da sadece kıyı kumulu yaşam ortamı bulunmamakta. Burada deniz ekosisteminde deniz otu (Zostera çayırlıkları), ada, akarsu kıyı maki ve kıyı bataklık yaşam ortamları da var.

Akliman kıyı kumuluna 18 Ağustos 1973 ve 22 Temmuz 1978 tarihlerinde 2 gezim oldu. İlk gezimde alandaki bitki türleri ile kumuldaki çevre sorunlarını not ettim. İkinci gezide 14 örneklik alan çalışması yaptım. Bu kısa araştırmalarda kumulda toplam 40 bitki türü tespit ettim. Kumul gerisindeki büyük kum tepelerinde, defne (Laurus nobilis), yabani zeytin (Olea europaea), abdestbozan (Sarcopoterium spinosum) gibi maki ve frigana türlerini not ettim.

Kıyı kumulunun bitki örtüsünde hareketli kumlar kuşağında en yaygın türler olan kum zambağı (Pancratium maritimum), kum gelini (Tournefortia sibirica), kum boğadikeni (Eryngium maritimum) ve kum sütleğeni (Euphorbia paralias) topluluklarından 14 örneklik alan çalışması yaptık. Arazi notlarımız ve bu örneklik alanlara göre büyük olasılıkla bu kumulda Cakilo-Salsoletum ruthenicae, Eryngio-Ammophiletum bitki toplulukları ile Eryngium maritimum grupmanı bulunmakta idi.

1973 ve 1978 arazi notlarımızda kumulda en göze çarpan çevre sorunları az da olsa plaja gelen insanların kumları çiğnemesi ve hayvan otlatması idi. Günümüzde en büyük etkiyi kumula en yakın yeri 30 m. olan havaalanının kumulda 240 m. lik kısmı tahrip ederek uçakların inişi için kumulda işaretlemeler yapmış olmasıdır. İkinci büyük etki, kumula paralel ve bitişik olarak giden Sinop-Akliman yolu olmuş. Bu yol ile kumul ve arkasına her türlü yapılaşmalar gelmiş ve kumulun her tarafı plaj olarak kullanılmaya başlanmış. Böylece kumul Sinop’un en büyük plajı olmuş. Ayrıca her türlü araç kumulun her tarafına girmeye başlamış. Kumul arkasından itibaren Karasu Ovası Sulama Alanı başlamakta olup yapılaşmaların olmadığı yerlerde tarlalar kumula kadar gelmekte. Kumulda çok küçük çapta Servi (Cupressus sempervirens) ağacı ile ağaçlandırmalar yapılmış. Sinop Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesinin kumul sahasının hemen girişine ek binalar yapıp kumul sahasını da kullanım alanına sokan projeleri var

Kumulda kuzeyden güneye olan tesisler şunlar: Hamsilos Tatil Köyü, Ahmet Muhip Dranas Uygulama Oteli, Demiryolları Aile kampı,  Sinop Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi, Körfez Aile Pansiyon, Palmiye, Uzun Mehmet Pansiyon,  Sinop Pansiyon, Martı Plaj Kamping,  Motel CD, CD Kafeterya, Akkent Sitesi ve Sinop Havaalanı bulunmakta. Ayrıca kumulun batısı ve orta kısmı artık yerleşim yeri olmuş. Belediye ara sokaklar yapmış.

Türkiye’de çevreyi korumadan sorumlu 3 bakanlık olan Çevre ve Şehircilik, Orman ve Su ile Kültür ve Turizm Bakanlıklarının bu kumul ile ilgili Türkiye’deki diğer bütün kumullar gibi hiçbir koruma düşüncesi ve faaliyeti olmamış. Bu saatten sonra da bu yetkililerin uyanmasına gerek olmayıp uyumalarına devam etmelerinde hiçbir mahzur görmemekteyim