ALTINOVA KIYI KUMULU

Altınova kıyı kumulu; Balıkesir, Ayvalık ilçesi, Altınova bucağındadır.  Bu kumulun oluşumunu sağlayan ana kaynak Madra çayıdır. Kumul, Madra çayına kuş uçuşu 1400 m uzaklıktadır.

Google Earth, bu kumul için 2002 ve 2015 yıllarına ait 2 uydu görüntüsü veriyor. Yazlık siteler açısından bu yıllar arasında alanda bir değişiklik olmamış. Ancak kumulu kullanım bu sürede çok artmış.

Bu kıyı kumulunda 4 Ağustos 1993 tarihinde Karabük sitesi önü, SSK Tesisi yanı, Tatlısu mevkii ile Uzun deresi arasında yaklaşık 1000 m’lik kısmında kısa bir incelememiz oldu.

Kıyı kumulunda plaj, hareketli kumullar ve sabit kumullar kuşağına ait bitki türlerinden 25 tür kaydettik.

Bu kıyı kumulunda 5 bitki topluluğu tespit ettik. Plaj kuşağında; Döngele - Kıyı sütleğeni (Salsolo - Euphorbietum peplis), hareketli kumullar kuşağında; Kum boğadikeni - Cicora (Eryngio - Elymetum farcti) bitki topluluğu ve Kum boğadikeni (Eryngium maritimum) ile Çocuk otu (Otanthus maritimus) grupmanları, sabit kumullar kuşağında ise Ilgın (Tamarix smyrnensis) toplulukları.

Bu alanda kıyı kumulu yaşam ortamı dışında akarsu (Uzun deresi), kıyı tuzcul (Melyas 1 Sitesi önü) ve çamur (Uzun deresi kenarları) yaşam ortamları bulunmakta.

Buradaki siteler 1970’lerin sonunda yapılmaya başlanmış. Yani kumulun doğal halinden uzaklaştıktan sonraki durumunu inceleme olanağı bulduk. Madra çayı ağzından kuş uçuşu 10 km uzaklıkta 1991-1998 yılları arasında Madra Barajı inşa edilmiş. Bu baraj, kıyı kumullarını oluşturan toprak malzemenin yolunu kesmiş durumda. Madra çayında 1980’lerin sonundan itibaren kum ocakları işletilmekte ve Kozak yaylasında yapılan erozyon kontrol çalışması bu kumulları ayrıca etkilemekte. Ayrıca bu etkiler sonucu kıyı erozyonu başlamıştır. Kıyı çizgisinin 450 m’ye kadar gerilemesi sonucu Altınova’ya 2007 yılından itibaren dalgakıranlar yapılmaya başlanmıştır. Altınova-Ayvalık arası bölgede Altınova-Dikili Ovaları Sulama Projesi gerçekleştirilmiş ve 2014 yılında sulamaya açılmıştır. Bu proje kıyıya kadar alanları kapsamasına rağmen kıyı zamanımızda tamamen yazlık sitelerce işgal edilmiştir.

İnceleme yaptığımız kısımda yazlık evler denize 30 m’ye kadar yaklaşmakta ve tüm kıyının arkası yazlık sitelerle kaplı durumda. 1993’lerde kumulda otlatma hala vardı. Zamanımızda Belediyeler makinelerle kumullardaki bitkileri her yıl temizlemekte. Ayrıca kumulun yazın yoğun olarak plaj olarak kullanılması sırasında hala yaşayan bitki varsa bunlarda insanların çiğnemesi ile yok olmakta.

1993 yılında tespit ettiğimiz bu bitki topluluklarını ve bitki türlerinin birçoğunu bugün bu kumulda bulmanız mümkün değil. Diğer yazılarımızda bahse konu kıyı kumullarında olduğu gibi bu kumulda da biz her yazımızda Türkiye’nin değişik kumullarında neleri kaybettiğimizi yazmaya devam ediyoruz. Türkiye biyoçeşitlilik envanteri sürekli geriye doğru giderken çevreyi korumadan sorumlu Çevre ve Şehircilik, Orman ve Su ile Kültür ve Turizm Bakanlıklarının Türkiye’de görevlerini nasıl ve ne kadar yaptığını bu çerçevede okurlara bırakıyoruz.