AMBARLI KIYI KUMULLARI

Ambarlı kıyı kumulları; İstanbul’un Avcılar ve Beylikdüzü ilçeleri arasında yer alıyor. Bu kumullar Büyükçekmece ve Küçükçekmece gölleri arasında. Ambarlı Limanı doğusunda yer alan kıyı kumulları Marmara ve Ambarlı Mahalleleri arasında bulunuyor. Ambarlı kıyı kumulları, aralarında boşluk bulunan 2 parça kumul şeklindedir. Ambarlı Dolum Tesisleri batısında bulunan kumul 350 m uzunlukta ve 40 m genişliğe kadar çıkabilen bir kumul. Bu kumulun doğusuna yakın yerden Harami Dere akmaktadır. Bu dere her iki kumulun da oluşumunu sağlayan toprak malzemesini getiren deredir. Bu kumulun 200 m ilerisinde 500 m uzunluğa ve 60 m genişliğe kadar çıkabilen doğudaki kumul başlamakta.

Avrupa Konseyi Projesi ile K. B. Anadolu, Akdeniz ve Kuzey Kıbrıs’ta 2 yıl süren araştırmamıza 12 Temmuz 1987’de bu kıyı kumulları ile başladık. Fransız Prof. Dr. Jean-Marie Géhu ile bu küçük kumullarda 4 bitki topluluğu tespit ettik.

1.     Salsolo ruthenicae – Atriplicetum constantinopolitanae

2.     Cakilo euxinae – Salsoletum ruthenicae

3.     Eryngium maritimum bitki grupmanı

4.     Leymo sabulosi – Elymetum farcti

Bu bitki topluluklarından 1 ve 2’ncisini denizin dalga etkisinin yani tuzlu su etkisinin ve azotun olduğu kumullarda bulduk. Bu bitki topluluklarından 3 ve 4’üncüsünü henüz oluşum aşamasında olan kumul tepeciklerinde tespit ettik.

Bu bitki topluluklarından 1’incisi dünyada sadece Türkiye’ye özgü bir bitki topluluğu olup bu bitki topluluğunu Türkiye’de sadece Ambarlı kıyıları ile Çanakkale Boğazı’nda Ilgardere’de bulabildik. Bu özelliği bu bitki topluluğunun korunmasının ne kadar önemli olduğunu gösteriyor.

Bitki topluluklarından 3’üncüsünü sadece Ambarlı ve Bursa Kocasu Deltası kıyı kumullarında bulabildiğimiz için bu bitki grubunun da korunması önemli.

İstanbul’un sanayi bölgesinde olduğu için 1987 yılında bile Ambarlı kıyı kumullarında 4 bitki topluluğu bulmak bizim için sürpriz oldu. Bugün Ambarlı kıyı kumullarından batıda olanın yarısı ve doğuda olan kumulun tamamının arkası sanayi tesisleri ile kaplı. 1987 yılından sonra bir daha görme fırsatım olmadığı için bu kıyı kumullarında bu 4 bitki topluluğunun varlıklarını devam ettirip ettirmediklerini bilemiyoruz.

Ancak bu bitki topluluklarından bazıları varlıklarını korumasa da bu kıyı kumullarını korumak Türkiye’de gittikçe kaybolan bu ekosistemin korunması açısından çok önemlidir.