AYVALIK TUZLA KIYI KUMULU

Ayvalık Tuzla kumulu Balıkesir’in Ayvalık ilçesi, Merkez bucağı sınırları içindedir. Kumul Ayvalık-Altınova arasında İzmir-Çanakkale yolu üzerinde ve Tuzla gölü kıyısındadır. Kumul Ayvalık’a 9,8 km mesafededir. İzmir-Çanakkale çift yolu, göl ile kumul arasından geçmektedir.

Kıyı kumulu özellikle Altınova’dan denize dökülen Madra Çayının taşıdığı toprak malzemenin buralara deniz akıntısı ile gelmesi sonucu oluşmuştur.

Google 21 Temmuz 2002 ve 6 Şubat 2015 tarihleri arasına ait uydu görüntüleri vermekte. Son
uydu görüntülerine göre bu kumul uzunluğu 1295 m ve kumulun genişliği 15-150 m arasında değişmekte. 13 yıllık süre içinde kumulda önemli bir yapılaşma farkı yok. Ancak kullanım yoğunluğu artmış.

4 Ağustos 1993 tarihinde bu kumula inceleme gezimiz oldu. Bu kumulun bitki örtüsüne bakarken rastladığımız bitki türü sayısı 24. Bu türler plaj, hareketli kumul ve sabit kumul kuşağına ait bitkilerdi.

Tuzla kumulunda gözlemlerimize dayalı bitki örtüsü incelememizde

1. Salsolo - Cakiletum aegyptiaca (Döngele - Kum teres,),
2. Salsolo - Euphorbietum peplis (Döngele - Kıyı sütleğeni),
3. Eryngio maritimi - Elymetum farcti (Kum boğa dikeni - Cicora)

bitki topluluklarını tespit ettik.

Burada kıyı kumulunun gerisinde olan yaşam ortamları;

1. Göl: En uzun yeri 1508 m, en geniş yeri 932 m olan Tuzla gölü yaşam ortamı (ekosistemi) bulunmakta. 105 ha’lık bu göl 1980’li yıllarda tuzlaya dönüştürülmüş olup göle 150’ye yakın kuş türü gelmektedir.
2. Kıyı tuzcul alanlar: Bu gölün kıyıları büyük oranda tarım amaçlı tahrip edilmesine rağmen çok küçük alanlarda kıyı tuzcul yaşam ortamları bulunmakta.
3. Kıyı bataklık: Göl kıyısında kıyı bataklık yaşam ortamlarının izlerini belirten tipik bitkiler bulunmakta.
4. Yol kenarı: Tuzla gölü ile kıyı kumulu arasından İzmir-Çanakkale çift yolu geçmekte olup yol kenarında yol kenarı yaşam ortamı bulunmakta.
5. Antropojen zeytinlikler: Göl çevresi insan etkisi ile yani insanlarca tesis edilmiş zeytinlik yaşam ortamı ile sarılıdır.

Kıyı kumuluna olan etkileri ele alacak olursak;

1. Karayolu: Kıyı kumulu ile Tuzla gölü arasında en dar yer 61 m iken buradan 24 m’lik İzmir-Çanakkale karayolu geçmektedir.
2. Çiğneme etkisi: Burada özellikle yaz aylarında insanların bu kumulu plaj olarak kullanması nedeniyle yoğun çiğneme etkisi vardır. Ayrıca plaja gelen insanlar arabaları ile bu dar kıyı kumuluna girmekte ve çiğnenmeye hassas bitkiler zarar görmekte idi.
3. Yakma: 1993 yılındaki gezimizde insanların kumuldaki Cicoraları (Elymus farctus) yaktığını tespit ettik.
4. Çöp: 1993 yılındaki tespitlerimizde plaj olarak bu kumulu kullanmaya gelen insanların çöp ile kumulu kirlettiğini tespit ettik.
5. Gölü tuzla olarak kullanım: Kumul gerisindeki Tuzla gölünün 1980’li yıllarda tuzla olarak kullanılması göl, kıyı tuzcul ve kıyı bataklık alanları etkilemiştir.
6. Tarım: Tuzla gölü kenarındaki kıyı bataklık ve kıyı tuzcul yaşam ortamlarını büyük çapta yok etmiştir.
7. Yapılaşma: Gölün güneydoğu ucunda önce tuzla işletme binaları, sonra Etap Altınel Oteli ve sonra yazlık evler vardır. Kumulun kuzeybatı ucunda plaj tesisleri ve yazlık evler bulunmakta.

Bugün Ayvalık Tuzla kumulunda sanırım birkaç bitki bile bulmak mümkün değil. Yazdıklarımızın tamamının yok edildiği izlenimini yakın zamanda çekilmiş fotoğraflardan anlıyoruz. Türkiye yarınını düşünmeyip kaynaklar ve zenginliklerinin tümünü acele tüketmeye çalışan bir ülke görünümündedir. Sözde koruma ile görevlendirilmiş Çevre ve Şehircilik, Orman ve Su ile Kültür ve Turizm Bakanlıkları bilinçli ve bilimsel anlamda hiçbir zenginliği korumamakta. Bakalım zamanı gelince bu bakanlıklar ve Türkiye ne yapacak.