ÇIRALI KIYI KUMULU

Çıralı kıyı kumulu; Antalya Kemer’in Ulupınar Köyü sınırları içindedir. Kıyı kumulunun uzunluğu 3250 m civarında olup genişliği kuzeyde 300 m’ye kadar çıkmakta ve güneyde 50 m’ye kadar inmektedir. Burası 1. Derece Doğal Sit alanı olması dışında Türkiye’deki 20 Deniz Kaplumbağası Yuvalama Alanından biri. Ayrıca kıyı kumulu Olympos-Beydağları Milli Parkı sınırları içindedir. Çıralı özellikle İribaş Deniz Kaplumbağasına (Caretta caretta) ev sahipliği yapmaktadır.

Çıralı kıyı kumulunun 18.297 m2 kısmının C Tipi Mesire Yeri (Orman İçi Dinlenme Yeri) olması konusunu Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü 15.07.2011’de, Antalya Orman Bölge Müdürlüğü 09.08.2011’de onaylıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Antalya Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu ise 16.08.2011 tarihli projede “2 büfe, gölgelikler ve piknik masalarını azaltın, onay vereyim” diye karar alıyor. Aynı kurul 19.12.2011 tarihinde 1/5.000 ölçekli Düzenleme Projesinde bulunan tesislerin yapılmasının uygun olduğuna karar veriyor. Böylece bu alan Orman Spor’a tahsis ediliyor. Orman Spor ise sponsorluk karşılığı bu alanı Çıralı’da turizmci olan Hüseyin Gedik’e 55.000 TL karşılığında 10 yıllığına kiralıyor. Böylece Çıralı kumulunun 18 dönümlük alanı tahsis kurbanı oluyor.

Bu kararlar üzerine Çıralı Köyü sakinleri ve Türkiye Tabiatını Koruma Derneği Antalya Şubesi eylem yapıp gece çadırlar kurarak turizmcinin kumulda tel örgü çekip inşaatlara başlamasını engellemek için nöbet tutmaya başlıyor. Ulupınar Köyü Muhtarlığı, SS Ulupınar Çevre Koruma ve İşletme Kooperatifi ve Antalya Isparta Burdur Denizli Kaş Platformu bir basın açıklaması ile durumu kamuoyunun gündemine sokuyor. Haberin birçok gazetede çıkması ve İdare Mahkemesi’ne açılan dava sonrası Antalya Valisi Ahmet Altıparmak’ın talimatıyla turizm firmasının yürüttüğü inşaat çalışmaları durduruluyor.

Türkiye’de 1960-1970 yıllarında 110 büyük kumul yaşam alanı vardı. Biz yaptığımız yayında Çıralı kumulunu 29 nolu kumul olarak tanımlamıştık. Bakanlığın mantığı ile gidersek ve bugün kumul sayısını 100 olarak ele alırsak, Türkiye çapında 5.500.000 TL kazanmak mümkün. Bakanlık ve onun profesör, doçent gibi etiketlere sahip Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurullarının üyelerinin (asli görevleri tabiat varlıklarını korumak olmasına rağmen) emir komuta zincirinin bir parçası olarak çalışması veya bu üyelerin tabiat varlıkları konusunda bilgilerinin hiç olmaması çok üzücü. Bu üyelerin kıyı kumullarının oluşum süreçlerinin ne kadar uzun olduğu, bitki örtüsünün bozulduğu zaman kumulların ne kadar uzun bir sürede kendilerini onarabildikleri konusunda bilgilerinin olmamasından dolayı kıyı kumulunda inşaatlara izin veren karara imza atabiliyorlar. Bu üyelere tavsiyem madem bilgileri yok, Avrupa ülkelerinde kıyı kumulları nasıl yönetiliyor, incelesinler.

Çıralı kumulu aslında uzun zamandır yoğun turizmin etkisinde botanik değerlerini kaybetmiş bir kumul.  Google Earth uydu fotoğraflarında adı verilen kıyıdaki pansiyonlar kuzeyden güneye doğru; Uğur Pansiyon, Alibaba Pansiyon, Çıralı kıyı Pansiyon, Blue Paradise, Sera Pansiyon, Anatolia Resort, Azur Otel, Blue & White, Özge Hotel, Odile, Hotel Villa Monte, Barış Pension, Grand Aygün, Aygün Pansiyon, Canan Holiday House ve Çıralı’dır. Biraz iç kısımlarda ise Narçiçeği, Canada ve Kibala bulunmaktadır. Bunların dışında Google Earth’de adları verilmeyen daha birçok pansiyonun olduğu inancındayım. Kumulun uzunluğu olan 3200 m’yi bu 19 pansiyona bile böldüğümüzde her pansiyona 168 m’lik bir sahil kalır ki tahribatın ölçüsünü bununla anlayabiliriz. Ayrıca Google Earth ve internette Çıralı fotoğraflarına baktığımızda büyük kısmında kumulun turistik bir plaj halini alması için bitkilerin temizlendiğini (kumulun en güneyinde küçük bir bölüm dışında) anlıyoruz. Ancak bu yazdıklarım bu kumula inşaat yapın anlamına gelmemekte. Kumullar korunduğunda zaman çok uzun olsa da kendilerini onarıp eski botanik zenginliklerinin en azından bir bölümüne tekrar sahip olabilirler.
Çıralı’da kıyı kumuluna sahip çıkmak güzel ve sevindirici bir hareket. Keşke özellikle korunmaya layık olarak tespit ettiğimiz (Marmara’da 9 ve Akdeniz bölgesinde 7) kumullara da bölge insanları, çevreciler ve basın zamanında sahip çıkabilseydi diye iç geçirerek Çıralı olaylarını takip ettik.