DELTALARA SAHİL YOLU

28 Nisan 2014’teki yazımızda Çukurova deltasına yapılacak 135 km’lik sahil yolu projesinden bahsetmiştim. Bu yazıdan sonra bu kez Kızılırmak deltasında başlayan sahil yolu çalışmalarından bahsedelim. Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Yusuf Ziya Yılmaz deltanın doğu kıyılarının neredeyse tamamına yakın sahile 50 km’lik yolun inşasına başlamış. Adnan Menderes sahil yolu projesinin 17 km’lik kısmı bitmiş ve 33 km’lik kısmın da inşaatı sürüyor.

Kızılırmak deltası: Kıyı kumul, tuzcul bataklık alan, tatlı su bataklık alan, göl, akarsu ve subasar yaşam ortamlarını ve bunların içinde çok farklı ortamları barındıran önemli bir deltadır.  19 Mayıs Kuş Cenneti, Balık, Çernek, Gıcı, Liman, Tatlı ve Uzun gölleri de bu deltada bulunmaktadır.

Kızılırmak deltası; Ramsar alanı ve Doğal Sit alanıdır. Ayrıca hayvanlar açısından Önemli Kuş Alanı ve Yaban Hayatı Geliştirme Sahası statüleri ile yasal açıdan koruma altında olması gereken bir alandır. Ayrıca bu alan birçok araştırıcı tarafından Önemli Doğa Alanı ve Önemli Bitki Alanı olarak tanımlanmıştır.

Sahil yolu yapımı sırasında bazı alanlarda kıyı kumulları ve bazı alanlarda da deniz doldurulmuştur.

Sahil yolu; Anayasa, Kıyı Kanunu ve Kıyı Yönetmeliğine aykırı. Bu nedenle bugüne kadar Mimarlar Odası Samsun Şubesi, Çevre Mühendisleri Odası Samsun Şubesi, Samsun Platformu ve Atakum Kent Konseyi yolun yapımına tepki koyan kuruluşlar oldu. Bu tepkiler çerçevesinde; yargıya gidilmiş, 19 Mayıs ve Büyükşehir Belediyeleri için savcılığa suç duyurusu, imza kampanyası ve oturma eylemi yapılmış, Başbakanlığa şikâyet dilekçesi yazılmış.

1989 yılında Reşit Özkanca’nın yaptığı “Orta Karadeniz bölgesi kıyı kumullarının vejetasyonu üzerinde fitososyolojik bir araştırma” başlıklı yüksek lisans tezinde bu bölgedeki kıyı kumullarında 175 bitki türü ve 8 bitki topluluğu tespit etmiştir. Bitki toplulukları;

1. Elymus elongatus subsp. elongatus bitki topluluğu: Koşuköy’de
2. Ammophila arenaria subsp. arundinacea bitki topluluğu: Koşuköy-Liman Gölü arasında
3. Pancratium maritimum bitki topluluğu: Çatalçam’da
4. Euphorbi terracina bitki topluluğu: Gernek Gölünde
5. Sophora alopecuroides var. alopecuroides – Glycyrrhiza glabra var. glabra bitki topluluğu: Çatalçam ve Dereköy’de
6. Cionura erecta bitki topluluğu: Balık Gölünde
7. Hippophae rhamnoides subsp. caucasica bitki topluluğu: İncir Burnunda
8. Juncus littoralis bitki topluluğu: Koşuköy’de

Kıyı kumulunun dışında tuzcul bataklık alan, tatlı su bataklık alan, göl, akarsu ve subasar yaşam ortamları, bunların içinde çok farklı ortamlardaki bitki türleri ve bitki topluluklarının zenginliğini tespit etmeden nereye ve nasıl yol yapabiliyorsunuz?

Bugüne kadar Kızılırmak deltasında büyük tahribatlar gerçekleştirilmiştir. Kanallar açılarak tuzlu topraklar yıkanmış, birçok alanda yerleşim yerleri kurulmuş, büyük çapta avlar yapılmış, saz kesimleri yapılmış, kumlar alınmış, büyük çapta otlatmalar olmuş, bazı süs bitkileri ile kurbağa ve yılan toplamaları olmuş.

Bunlar yeterli görülmeyip deltadaki her yaşam ortamını ranta çevirmek için düğmeye basılmış ve sahil yolu projesi yapılıp proje uygulamaya konulmuş. Her şeyi bildiklerini iddia eden belediye yetkilileri ve bunların kararlarını onaylayan bürokratlar Google haritalarını açıp baksa kararlarının yanlışlığını görmeleri için yeterli olabilirdi. Fransa’da Rhone, İtalya’da Po, Romanya’da Tuna, Yunanistan’da Meriç ile Rusya’da Volga deltalarında sahil yolu acaba neden yok? Sahil yolu yapımını çağdaşlaşma ile bağdaştırmak oldukça yanlış. Acaba Türkiye’nin çağdaşlaşması için geçen 200 yılın üzerine bir 200 yıl daha mı geçmesi gerekiyor? Deltalara sahil yolu yapmak gibi icatları neden biz buluyoruz?