DOĞU KARADENİZ KIYI KUMULLARI

1972 İl Toprak Kaynağı Envanter Haritalarında Samsun’dan daha doğuda, Giresun’da 3, Ordu ve Rize’de 1 kıyı kumulu gösterilmekte.

Ordu’daki kumul 179 ha, Giresun’dakiler 176 ha ve Rize’deki 122 ha. alan kaplamakta idi. Ordu’daki kumul 11,7 km, Rize’deki 6,1 km ve Giresun’daki 1,6 km uzunlukta idi. Giresun’daki kumul 800 m, Ordu’daki 400 m ve Rize’deki 200 m genişlikte idi.

Ordu’da Melet ırmağının ağzında oluşan kumul, batıda Ordu şehir merkezi ile, doğuda Cumhuriyet mahallesinin oluşturulması ve kıyıda yapılan birçok mahmuz ile yok edilmiştir.

Giresun’daki 3 kumuldan Espiye’deki şehirleşme, sahil çift yolu ve mahmuzlar ile, Tirebolu’ndaki kumul yapılaşma ile, ve Doğankent Çayı ağzındaki kumul ise yapılaşma ve sahil çift yolu ile yok edilmiştir.

Rize’deki kumul Rize şehrindeki yapılaşma, sahil çift yolu ve mahmuzlar ile yok edilmiştir.

İlk ihalenin 1987 yılında yapıldığı ve 2007 yılında tamamlanan proje ile Doğu Karadeniz’de 5 büyük kumul geri dönülemez bir şekilde zarar görmüştür. Bu proje duyulduğunda Karayolları Genel Müdür Yardımcısı’ na kıyı kumullarının önemi anlatılarak bu yolun kumullara zarar vermemesi konusunda uyarılmış ise de projelerin yapıldığı ve değiştirilemeyeceği savıyla ücretsiz yardım teklifimiz geri çevrilmiştir.

Karadeniz kıyı kumullarının bitki örtüsü ile ilgili elimizde 1997 ve 2007 yıllarına ait 2 yayın bulunmakta.

1. Fergan Karaer, H. Güray Kutbay ve Mahmut Kılınç, 1997  - The Flora and Vegetation of the Coastal Dunes of the East Black Sea Region

Doğu Karadeniz kıyı kumullarına ait 82 bitki türü ve 2 alt birlik yayınlamışlar. Bu alt birlikler Euphorbietosum paraliae ve Eryngietosum maritimae olup bunların Otantho maritimae - Euphorbietum paraliae ve Clematido vitalbae - Hippophaetum rhamnoidis birliklerine ait olduğunu bildirmekte.

1. Salih Terzioğlu, Rahim Anşin, Mahmut Kılınç ve Cengiz Acar, 2007 – Vascular plant diversity in Solaklı watershed in Northeastern Turkey

Trabzon, Of yakınından denize dökülen Solaklı Deresi ağzındaki kumulunda Otantho maritimae - Euphorbietum paraliadis bitki topluluğu tanımlamışlar

Özellikle 1997 yılında yapılan çalışmada 5 kıyı kumulunda 2 alt bitki topluluğunun varlığından söz edilmesi ilginç. Yani 5 kıyı kumulunun bitki örtüsü hakkında bize çok az bilgi verilmekte. Zaten ikinci bitki topluluğu olarak verilen Clematido vitalbae - Hippophaetum rhamnoidis ise kumula ait bit bitki topluluğu değildir.

Sonuçta Doğu Karadeniz’de 5 önemli kıyı kumulu yok edilmiş ve biz buralarda ne gibi biyolojik zenginlikleri kaybettiğimizi bilmemekteyiz. Bunu hiçbir zaman öğrenemeyeceğiz. Hiçbir zaman bu kumulları yeniden tesis edemeyeceğiz. 1970’lere kadar kıyı kumulları yaşam ortamları bakımından zengin olan Türkiye, bu zenginliklerin bitebileceğini düşünmeden kıyı kumullarını hoyratça yok etmiştir. Çevre Korumadan sorumlu 3 ayrı Bakanlık da bu süreci hiçbir sorumluluk duygusu taşımadan seyretmiştir.