KAŞ KIYI KAYALIKLARI

Fransız Prof. Dr. Jean-Marie Géhu ve İspanyol Prof. Dr. Manuel Costa ile birlikte 30 Haziran 1988’de Kaş kıyı kayalıklarındaki ağaç sütleğen (Euphorbia dendroides) bitki topluluklarını inceledik. İncelemelerimiz sonucu bulduğumuz bitki topluluğu;

1. Rubio tenuifoliae – Euphorbietum dendroides

İncelemelerimizi, Kaş-Kale karayolu üzerinde Kaş-yarımca yarımadası arasında kuş uçuşu 17 km'lik alanda 3 noktada yaptık. İnceleme yerlerimiz; Kaş’tan 3 – 4 km uzaklıkta, Kaş Körfezi ağzında ve Kaputaş plajı yakınındaki Yarımca yarımadası civarında idi. Bu incelemelerimizi; 2 – 4 m yüksekliğe sahip bitki örtülerinde, denizden 7 – 25 m yükseklikler arasında, Güney ve Güneybatıya bakan yamaçlarda ve % 5 – 20 eğimli yerlerde yaptık. Bitki örtüleri içinde maki (yüksek boylu) ve frigana (bodur) bitki örtülerine ait 14 – 17 tür mevcuttu.

Bu bitki topluluğu Dünyada sadece Türkiye’ye özgü bitki topluluğu. Bitki topluluğu Türkiye’de Kaş-Kalkan arasında bulunmakta ancak bu birliğin Rodos-İkaria (Rodos, Halki, Tilos, Simi, Nisiros, Kos, Kalimnos, Leros, Patmos, Fournoi, İkaria) arasındaki Yunanistan adalarında da bulunma olasılığı yüksek. Bu bitki topluluğu bitki örtüsü gelişim süreci içinde kararlı bir görünümde. Yani bitki örtüsü korunduğu zaman başka bir bitki örtüsüne dönüşme ihtimali zayıf görünüyor.

Çok yıllık bir bitki olan ağaç sütleğen, çalı şeklindedir. Deniz kenarında 10 – 400 m yükseklikler arasında kalker kayalıklarda yaşar. Akdeniz çevresinde birçok ülkede (Portekiz, İspanya, Fransa, İtalya, Malta, eski Yugoslavya, Arnavutluk ve Yunanistan) bulunan bu bitki Türkiye’de Güneybatı Anadolu’da Kaş-Dalyan arasında bulunmaktadır.

Türkiye Bitkileri Veri Servisi (TÜBİVES) internet sitesinde ağaç sütleğenin yayılış haritasında, mevcut olmadığı halde Muğla, Akyaka civarı işaretlenmiş. Ancak esas yayılış yeri olan Kaş-Dalyan arası ise işaretlenmemiş.

Kaş-Dalyan’daki ağaç sütleğen bitki topluluğunun bulunduğu bu kayalıkların denizle buluştuğu yerde, Kızkalesi ve Boğsak’ta da (Mersin) gördüğümüz tuz seven bitki toplulukları bulunmakta.

Bu bitki topluluğu Dünyada sadece Türkiye’ye özgü bir bitki topluluğu olup Kaş-Dalyan arasında yer yer bulunduğu için korunması gereken bir bitki topluluğu. Yapılan Kaş-Kale karayolu kayalıkları açarak yapıldığı için, birçok yerde bu bitki topluluğuna zarar verdi. Umarız Kaş-Dalyan arasındaki karayolunun alt ve üst kısımları ileride Turizm Alanı olmaz veya buralar imara açılıp bu biyolojik değerlere yeniden ve daha fazla zarar verilmez.

Haber Analiz web sitesinde 19 Mayıs 2008’de başladığımız köşe yazılarımızın 70 incisi bu yazı oldu. Bu yazılarımızda Türkiye kıyılarında 43 alanın bitki örtüsünün önemi ve yapılan yanlışlıklar ve tahribatları yazmamıza rağmen bu alanlardaki çevreyi korumadan sorumlu olan

• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve ona bağlı Özel Çevre Koruma Kurumu ile kıyı kenar çizgilerinden sorumlu Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğü,
• Kültür Bakanlığına bağlı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğünden

bir cevap gelmemesi bu biyolojik değerlerimizin gelecek kuşaklara bırakılması konusunda bizi endişelendiriyor.