KIYI KUMULLARINDA JEOLOJİK ARAŞTIRMALAR

Türkiye kıyı kumullarına ait bugüne kadar çeşitli bilim dallarında yapılmış araştırmaların listesini vermeye devam ediyoruz. Daha önce Türkiye kıyı kumullarında yapılmış 341 yayından; 115’i flora, 84’ü ağaçlandırma, 59’u bitki sosyolojisi ve 17’si toprak konusunda yapılmış araştırmalardır. Bugün kıyı kumullarında yapılmış 32 jeolojik araştırmanın listesini vereceğiz.
Daha sonra Türkiye kıyı kumul yönetim, ekoloji, koruma, ormancılık, biyoçeşitlilik, kumul ve kıyı erozyonu, tarım, biyotik faktörler, peyzaj, vejetasyon, jeomorfoloji, kumul alan kullanımı ve kullanım değişikliği, turizm, coğrafya, kumul değişim, kumul tehlikedeki türler ve kumul uzaktan algılama konularındaki yayınları vermek istiyoruz.
Türkiye kıyı kumullarında yapılan jeolojik yayınlar; çeşitli toplantılarda 11, süreli yayınlarda 9, tez olarak 6ve proje olarak 4 yayın yapılmıştır.
Kıyı kumullarında yapılan 32 yayında,50’nin üzerinde kişinin adı bulunmaktadır. Bunlardan Erginal, A. E. 5, Öner, E. 4ve Demirci, A. ve Ekinci, Y. L.’nin 3’eryayını bulunmaktadır.
Kıyı kumullarında;fosil kumul (eolinitler), jeoloji, jeomorfoloji, kumul yaşı (jeokronoloji), kumulların mineral içerikleri, sedimantoloji ve stratigrafi konularında yayınlar yapılmış.

Dönemler itibariyle kıyı kumullarında yapılan jeolojik yayınların sayıları şöyle;
1951-1960 – 2, 1961-1970 – 0, 1971-1080 – 2, 1981-1990 – 3, 1991-2000 – 1, 2001-2010 – 12 ve 2011-2020 – 12.

Kıyı kumullarına ait jeolojik yayınların en eskileri 1955 yılında Erinç ve 1960 yılında Walt’a aittir.32 yayının 24’ü 2000 yılından sonra yapılmıştır.

Bu yayınların 17’si jeoloji ile ilgili ve 10’u coğrafya ile ilgili dergi ve toplantılarda yayınlanmıştır.

Kıyı kumullarının bitki örtüsünü araştırma konusunda bitki sosyolojisi çalışmalarına en fazla yardımcı olan jeoloji konuları,kumul yaşı (jeokronoloji) ve jeomorfoloji araştırmalarıdır. Kumul bitki örtüsü genç ve yaşlı kumullarda ve kumul jeomorfolojisine göre çok değişiklik göstermektedir. 
FOSİL KUMUL (EOLİNİT)
1.    DEMİRCİ, A., EKİNCİ, Y. L., ERGİNAL, A. E. & ÖZTÜRK, M. Z. – 2015 – Fosil plaj ve kumulların yüzey altı yapılarının incelenmesinde elektrik özdirenç tekniği ve paleo-kıyı ortamı yorumuna katkısı - Türkiye Jeoloji Bülteni 58 (1): 1-18. Ankara.

2.    ERGİNAL, A. E. et all – 2015 – Karadeniz’in MIS 6 ve MIS 5 evrelerindeki seviyesi hakkında: Yeni fosil kumul ve çimentolanmış kokina bulguları, Şile, İstanbul – 4. Ulusal Jeomorfoloji Sempozyumu: 2-3.

3.    ERİNÇ, S. – 1955 - Çeşme Ilıcalarının fosilleşmiş kumulları ve postglasiyal safhanın iklim ve pedogenez şartları - Türk Coğrafya Dergisi 12 (13-14): 165-166. İstanbul.

JEOOJI
4.    COŞKUN, Ç. – 2006 – Ağva Plajı’nın kıyı süreçleri açısından jeolojik evrimi – YTE Fen Bilimleri Ens., Yüksek Lisans Tezi: 114 s.

5.    DİNÇ, U., YEŞİLSOY, M. Ş., KAPUR, S., BERKMAN, A. & ÖZBEK, H. – 1978 – Doğu Akdeniz kıyı şeridindeki kumulların oluşları ve bazı fiziksel, kimyasal, mineralojik özellikleri üzerinde bir araştırma – Çukurova Üniv., Ziraat Fak. Yıllığı, 9 (2): 81-105. Adana.

6.    EMRE, Ö., KAZANCI, N., KEÇER, M. at all -2002 – Marmara Denizi güneyinde kuvaterner deniz düzeyi değişimleri ve Kocasu-Gönen Çayı deltalarının evrimi – TÜBİTAK, YDABÇAG/198Y076 nolu proje: 73 s.

7.    ERTEK, T. A. - 2011 - Kıyı kumulları oluşumları, gelişimleri, yayılışları ve Türkiye’den bazı problemli kumul sahaları – 7. Kıyı Mühendisliği Sempozyumu: 15-22. Trabzon.

8.    KANTARCI, N. – 1972 – Trakya’nın Karadeniz kıyısı kumullarının granülometrisi – İstanbul Üniv., Coğrafya Ens., Diploma Tezi, 2284 nolu tez: 39 s. İstanbul.

9.    KARABIYIKOĞLU, M. –1984 - Sinop Yarımadası Geç Pleyistosen çökellerinin çökelme ortamları; regresif ve transgresif kıyı çizgisi ve kumulu istifi - Jeomorfoloji Dergisi, 12: 1-21. Ankara.

10.    KARABULUT, M.,  KÜÇÜKÖNDER, M.  & TOPUZ, M. - 2014 -Kızkalesi, Ayaş ve Kabızlı havzalarının (Erdemli-Mersin) jeomorfometrik analizi – Coğrafyacılar Derneği Uluslararası Kongresi  Bildirileri:482-492. Muğla.

11.    ÖZPOLAT, E., ŞAHİNER, E. & DEMİR, T. – 2018 – OSL tarihlendirme yöntemi kullanılarak Seyhan deltasındaki ön kumul sırtlarının kronolojisi ve morfodinamik gelişimi – 71. Türkiye Jeoloji Kurultayı: 458-459. Muğla.

12.    ÖZTÜRK, M. Z., EKİNCİ, Y. L ., DEMİRCİ, A., AVCIOĞLU, M. & ERGİNAL, A. E. – 2012 -  Bozcaada batı kesiminde kıyı kumullarının gelişimi – 3. Ulusal Jeomorfoloji Sempozyumu: 752-758.

13.    TURAN, S. D. & SAYILI, İ. S. – 2007 – Kocasu deltası (Bursa-Karacabey) kıyı ve bataklık çökellerinin granülometrik, mineralojik ve jeokimyasal incelenmesi – Yerbilimleri Derg. 28 (1): 55-67.

14.    USLU, T. -2013- Kumullarda jeolojik araştırmalar -Haberanalizİnternet Gazetesi, https://www.haberanaliz.net/detay.asp?hid=22038, 03.12.2013

15.    WALT, W. – 1960-1961 – Karadeniz sahilinde Sinop-Hopa, Sinop-İstanbul arasındaki kumların etüdü – MTA Rapor no. 2919, 3056. Ankara.

JEOMORFOLOJİ
16.    ÇİÇEK, İ., TÜRKOĞLU, N. & GÜRGEN, G. – 2008 – Karpuz çayı deltasının (Antalya doğusu) paleojeomorfolojisi – Coğrafi Bilimler Derg., 6 (1): 22-39.

17.    DOĞU, A. F. – 1986 – Köyceğiz-Dalaman ovaları ve çevresiinin jeomorfolojisi – TÜBİTAK. TBAG-563 nolu proje: 87 s.

18.    EROL, O. – 2003 – Ceyhan deltasının jeomorfolojik evrimi – Ege Coğrafya Derg., 12: 59-81.

19.    ERTEK, T.A., EKİNCİ, Y.L., DEMİRCİ, A., ERGİNAL, A.E. & ÖZTURA, E. – 2011 - Şile batısında bir Pleistosen kıyı kumulu istifi : Jeomorfolojik ve jeofiziksel açıdan ilk sonuçlar - 7-10 Eylül 2011, Uluslararası Katılımlı Coğrafya Kongresi, İstanbul Üniv., Bildiri Özetleri Kitabı: 91-92, İstanbul.

20.    ÖNER, E. – 1993 – Antik Patara kenti sit alanının jeomorfolojisi – İ.T.Ü. Maden Fak., Türkiye Kuvaterneri Workshop Bildiri Özetleri: 21-23. İstanbul.

21.    ÖNER, E. – 2001 – Eşen Çayı delta ovasının alüvyal jeomorfolojisi ve jeoarkeolojik değerlendirmeler – Türkiye Kuvaterner Çalıştayı: 103-123.

22.    ÖNER, E. – 2008 – Asi delta ovasında alüvyal jeomorfoloji ve paleocoğrafya araştırmaları (Antakya/Hatay) – Ege Coğrafya Dergisi 17 (1-2): 1-25.

23.    ÖNER, E. – 2009 – Güneybatı Anadolu’nun kıyı jeomorfolojisi – TÜBİTAK  199Y078 nolu proje: 819 s.

24.    YILMAZ, C. – 1984 – Terkos gölü kuzey kıyısının jeomorfolojisi – İstanbul Üniv., Deniz Bil. ve Coğ. Ens., Yüksek Lisans Tezi: 15 s. İstanbul.

KUMUL YAŞI (jeokronoloji)
25.    ERGİNAL, A. E., KIYAK, N. G. & ÖZCAN, H. – 2009 – Optically stimulated lumineescence to date coastal dunes and a possible tsunami layer on the Kavak delta (Saros gulf, NW Turkey) –Turkish Journal of Earth Science, 18: 65-474.

26.    ÖZPOLAT, E., ŞAHİNER, E. & DEMİR, T. – 2018 – OSL tarihlendirme yöntemi kullanılarak Seyhan deltasındaki ön kumul sırtlarının kronolojisi ve morfodinamik gelişimi –71. Türkiye Jeoloji Kurultayı: 458-459. Ankara.

KUMULLARIN MİNERAL İÇERİKLERİ
27.    BİRCAN, C. – 2008 – Tuzla Çayı (Gülpınar-Çanakkale) deltası plaj kumlarının ağır mineral içerikleri ve bunların kökeni – ÇOMU Fen Bil. Ens., Yüksek Lisans Tezi: 170 s.

28.    ERGİN, M. et all -2011 – Şile sahil kumlarında titanyum araştırılması – Ankara Üniv. Öğrenci odaklı araştırma projesi: 60 s.

29.    ERKAL, T. – 2005 – Kıyı kumullarında Titan aramaları: Karasu (Sakarya) örneği – TURQUA Türkiye Kuvaterner Sempozyumu 5: 66-70. İstanbul.

30.    KARAKAYA, F. – 2011 – Silifke-Alanya arası (Akdeniz) sahil kumullarının ağır metal içerikleri ve kökeni – Niğde Üniv., Fen Bil. Ens., Yüksek Lisans tezi: 284 s.

SEDİMANTOLOJİ
31.    KOÇ, K., KARAMAN, M. E. & KOŞUN, E. – 2014 – Lara ve Konyaaltı plajlarının sedimantolojik özelliklerinin karşılaştırılması - Antalya, GB Türkiye – 67. Türkiye Jeoloji Kurultayı:160-161. Ankara.

STRATİGRAFİ
32.    DİKBAŞ, A. - 2001 - Saros Körfezi kuzey’inin (Yaylaköy-Mecidiye, Edirne ili ) jeolojisi ve Neojen çökellerinin stratigrafisi – İTÜ Yer Bilimleri Ens., Yüksek Lisans Tezi: 52 s. İstanbul.