KUMULLAR KONUSUNDAKİ YETKİLER BAKANLIKLARDAN ALINMALI

Yukarıdaki uydu fotoğrafında daire içinde gösterilen Antalya’nın Kale ilçesindeki doğa harikası kumul üzerinde otel inşaatının başladığı haberi ve fotoğrafları 19 Aralık 2013’te gazeteci Yusuf Yavuz’dan gelince “kumullar konusundaki yetkiler bakanlıklardan alınmalı” kanaati ben de oluştu.

Önemine rağmen Türkiye kıyı kumullarının uğradığı yağmayı 19 Mayıs 2008 tarihinden itibaren Haber Analiz gazetesinde yazmaktayız ve bu yazı ile birlikte bugüne kadar 111 yazı yazdık. Bu yazıları toplu olarak www.haberanaliz.net adresinde görebilirsiniz.

Kısa araştırmamıza göre Kültür ve Turizm Bakanlığı Kale, Sülüklü kıyısındaki bu alan için 2005 yılında 12 ve 2006 yılında 2 tahsis yapmış. Bu tahsisler sonucu büyük bir otelin kaba inşaatı bitmek üzere. Bu inşaatı yaparken iş makineleri çevre kumları hallaç pamuğu gibi atmış. Diğer otellerin inşaatları ise sırada. Kültür ve Turizm Bakanlığı sadece Kale' de değil diğer kumullarda da tahsisler yapmış.

Kale kıyı kumuluna 15 Mayıs 1973, 09 Nisan 1979, 29 Haziran 1988 ve 3-4 Haziran 1993 tarihlerinde araştırma gezilerimiz oldu. 1989 yılında J.-M. Géhu ve M. Costa ile bu kıyıların doğal zenginliğini Fransızca olarak yayınladık. 1996 yılında özet ve 1997 yılında ayrıntılı olarak Y. Bal ile Türkçe olarak bu kumul hakkında yayınlar yaptık. Kale kıyı kumullarına ait 88 bitki türü ve 10 bitki topluluğunun olduğunu belirttik. Bu bitki topluluklarından 4’ünün dünyada sadece Türkiye kıyı kumullarında olan bitki toplulukları olduğunu vurguladık. 1957 ve 1992 yıllarına ait hava fotoğraflarını karşılaştırarak geçen 35 yılda kumul alanının 102 ha’dan 24 ha’a düştüğünü, uzunluğunun 9038 m’den 8826 m’ye gerilediğini ve en geniş yerinin 1163 m’den 234 m’ye gerilediğini, mevcut 4 büyük kum tepesinin çalındığını tespit ettik. Bu tahribatın ağaçlandırma, tarla açma, sera yapma, kanal açarak alanı sazlık yapma, yol inşa etme ile olduğunu açıkladık. Ayrıca kumulda çadır, tahta baraka, kum alımı, çalı kesimi, otlatma ve hayvan ile insan çiğnemelerinin olduğunu belirttik.

11 Haziran 1993 yılında Milliyet Gazetesi sayfa 13’de bir demecimiz çıktı. Orman Bakanlığının yıllar önce büyük emek ve masraflarla Kale’de yaptığı kumul ağaçlandırma sahasında 5 özel firmaya turizm tahsisi yapmasını eleştirdik.

15 Mart 2010 tarihinde Kale kıyı kumulunun önemini Haber Analiz gazetesinde yazdık. 03 Ekim 2012 tarihinde bu yazı Haber analiz’de tekrar yayınlandı. Bu yazımızda turizm tahsisleri yapan Çevre ve Şehircilik, Kültür ve Turizm, DETUYAB, Özel Çevre Koruma Kurulu ve Bakanlar Kurulunu eleştirmiştik.

Yusuf Yavuz'un 10 Mayıs 2013 tarihinde Odatv.com’daki haberi ise birkaç gazetede çıktı. Bu haberde Kale kumulundan kamyonlarla kum çekilmesi konu yapılmıştı. Doğanın birlerce yılda getirdiği kumlar sanki bazı kişilerin kumları çekip satması için doğa tarafından getirilmiş gibi Türkiye’nin bütün kumullarında kum alımı yaygın olarak görülürken her nedense Jandarma, Orman Bakanlığı elemanları bu kumları çekenleri yıllardır görememekte.

Kale kumulu Deniz Kaplumbağası koruma alanı olup sözde Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından korunduğuna dair kumulda büyük bir levha da yer almakta.

Şimdi bazı sorular sormak istiyoruz; Kültür ve Turizm başta olmak üzere Çevre ve Şehircilik ile Orman ve Su İşleri Bakanlıkları Türkiye’de 1960’larda mevcut 110 büyük kumul ile onlarca küçük plajın tümünün doğal zenginliğini acaba bozmakla mı görevli? Bakanlığın adındaki Kültür sözcüğünden ne kadar nasiplendiniz ki bu yağmanın yasal işlemlerini kimselere danışmadan tamamlıyorsunuz? Gelecek nesillere hiçbir doğal zenginliğin bırakılmaması konusunda bir karar aldınız da bizim mi haberimiz yok?

Bu tahsisleri yapan bakanlık elemanları için ise söyleyebileceklerimiz en azından şunlar olabilir; bilgisiz, doğal zenginliğin ne olduğunu bilmeyen, kumulların oluşum süresini duymamış, kıyı kumullarının önemini anlayamamış, Kale kumulunun öneminden habersiz, kumulların yönetimi konusunda bir şey görmemiş, kumulların korunması diye bir anlayışa sahip olmayan, kumulların onarımı konusunda hiçbir şey okumamış, kumulları tahsis yetkisinin kendilerinde olup olamayacağını hiç sorgulamamış, tahsis verirken sayı saymasını bilmeden tahsisler yapanlar vb. gibi tanımlamalar yapabiliriz. 

Son olarak ABD'li arkeolog Prof. Machdelt J. Mellink'in 1954 yılında Kale kumulunda çektiği fotoğraflar ile 2013 yılındaki Kale’den çekeceğiniz fotoğrafları yan yana getirin veya Kale’ye ait eski ve yeni uydu fotoğraflarını yan yana getirip kumulun ne hale geldiğine bakın ve Bakanlıklar olarak ülkeye ne kadar yararlı olduğunuzu yeniden değerlendiriniz.