Mersin KHB çatısındaki işlerde daha özenli çalışmak lazım!

Bu hastaneleri acaba kim denetleyecek, kim hizaya getirecek, merak ediyorum. Ne yazarsam yazayım, birilerine bir şey öğretmek çabası içindeyim. Amacım karalamak, kara çalmak, bertaraf etmek değil. Üzülüyorum. Çünkü biliyorum ki, bir örgütün ruhu tepeden başlayarak yaratılır. Bir örgüt harika bir ruha sahipse, bunun nedeni o örgütün tepesindeki insanların harika bir ruha sahip olmasıdır. Bir örgüt çürümüşse, bu tepesinin çürümesindendir; Bir atasözümüzde ifade edildiği gibi “Balık baştan kokar”. Eğer siz bir kişinin astları için model olabilecek bir karaktere sahip olduğundan emin değilseniz, asla bir üst konuma getirmemelisiniz. Karaktere bakınız. Dürüst insanların tarafında saf tutunuz. İşte bu yüzden çabalıyorum. Allah (cc) DEVLETİMİZE, MİLLETİMİZE, VATANIMIZA zarar getirmesin.

Mersin KHB çatısında Bakanlığa bağlı çok sayıda hastane mevcut.  Bunlar Mersin Devlet Hastanesi, Mersin Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesi, Mersin Toros Devlet Hastanesi başta olmak üzere, TARSUS- ERDEMLİ- SİLİFKE- AYDINCIK- BOZYAZI- GÜLNAR- MUT- ANAMUR gibi ilçelerde.

Yıllardır buralarla ilgili değişik hususları gündeme taşıdım. İhaleler, alım satımlar, hasta işlemleri, hizmetler ve tüm hususlar hakkında yazdım, yazmaya da devam edeceğim. Şimdi ise farklı bir konuyu ele alıp, bu husus da değerlendirmeler yapacağım ve ilgili ile yetkililerine sorular yönelteceğim.

Biliyorsunuz Devlet kanunlar ve yönetmelikler ile yönetilmekte. Ayrıca her kurumun kendi iç genelgeleri var. Hastaneler Döner sermayeli kuruluşlardır. Buradaki bütçe, genel bütçenin dışında birde kurumun döner sermaye bütçesi vardır. Döner sermayeden yapılacak ihale, alım satımlarda uyulması için Bakanlık bir genelge yayınlamış. Aslında bu genelge zaman zaman değişir. Ama benim aktarmak istediğim 2008/42 sayılı genelge. Bu genelge baştan aşağı okunmalı. Özellikle bu kurumların satın almalarından sorumlu, amir ve memurların tamamı. Görecekler ki ne kadar çok yanlış yapmışlar, hatalı ve eksik davranmışlar. Satın alma birimlerinin kurulması ayrı bu birimlerde yeteri kadar idari, mali, teknik ve sağlık konularında bilgi ve deneyim sahibi personelin görevlendirilmesi gerekmektedir. Yine bu birimlerde görevlendirilen personele, Valilik veya İl Sağlık Müdürlüğünün koordinatörlüğünde ihale mevzuatı, yürürlükteki yasalar, kanunlar hususunda eğitim verilmesi gerekmekte. Ama bunların yapıldığı söylenemez. Bu nedenle de ağır aksak işler yürütülüyor.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5 inci maddesinde; ihalelerde açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulünün temel ihale usulü olduğu belirtilmiştir. Diğer taraftan anılan Kanunda, özel durumlarda ihtiyaçların temel ihale usulleri ile karşılanmasının mümkün olmadığı haller dikkate alınarak, ihtiyaçların teminindeki gecikmelerin önlenmesi amacıyla idarelerin duruma uygun hareket edebilme konusunda yetkilendirilmesi anlayışı benimsenmiş, 21 ve 22 nci maddelerde sayılan hallerin gerçekleştiği durumlarda pazarlık usulü ve doğrudan temin uygulanarak alım yapılabilme imkânı sağlanmıştır. Belirtilen temel yaklaşıma uygun olarak öncelikle ihtiyaçların karşılanmasında açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulünün uygulanması, Kanunun 21 ve 22 nci maddesinde belirtilen hallerin gerçekleştiği durumlarda ise, pazarlık usulüyle veya doğrudan temin yöntemiyle ihtiyaçların karşılanması gerekmektedir.

Ayrıca temel ihale usullerindeki ihale süreçlerinin uzun olması da dikkate alınarak, ihtiyaç duyulan mal veya hizmet alımlarına mümkün olan en kısa sürede başlanılması gerekmektedir. Birkaç istekli tarafından karşılanması mümkün olan ihtiyaçların kısmi teklife açık olarak (kalem kalem ) ihale edilmesi (örneğin ilaç, serum, tıbbi sarf malzemeleri, demirbaş ve gaz alımları gibi), kit karşılığı cihaz edinme ihaleleri gibi gruplandırılabilecek ihtiyaçların temininde ise grup halinde ihaleye çıkılması hususuna dikkat edilmesi gerekmektedir.

Eşik değerlerin veya parasal limitlerin altında kalmak ya da uygulama yönetmeliklerinde yer alan bazı hükümlerin aşılabilmesi amacıyla, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin kısımlara bölünerek yapılmaması gerekmektedir.

Birim fiyat üzerinden teklif alınan ihalelerde birim fiyat teklif mektubu eki cetvelde; iş kaleminin adı, birimi ve miktarının ayrıntılı olarak idare tarafından doldurulmak suretiyle, ihale dokümanına eklenmesi gerekmektedir. Birim fiyat teklif mektubu eki cetvelde yüklenici kârı ile sözleşme gideri ve genel giderler ayrı bir iş kalemi olarak gösterilmeyecek, teklif edilen birim fiyatların yüklenici kârı ile sözleşme gideri ve genel giderler dâhil fiyatlar olduğu kabul edilecektir.

İhale dokümanlarında işin başlama ve bitiş tarihleri ile çalışılacak gün sayılarının tereddüde yer vermeyecek şekilde açıkça belirtilmesi gerekmektedir.

Aşırı düşük teklif sorgulamalarında ve değerlendirmelerinde ihtilaflara neden olmamak için, aşırı düşük teklif sorgulamasında değerlendirmeyi etkileyecek önemli bileşenler belirlenerek herhangi bir ayrım ve eşitsizliğe yer vermeden açıklama istenmeli ve verilen bilgi ve belgelere göre değerlendirme yapılmalıdır.

Uygulama Yönetmeliklerinde idarelerin, belgelerin aslını veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerini isteyecekleri belirtilmiştir. Adayların veya isteklilerin istenen belgelerin aslı yerine, ön yeterlik veya ihaleden önce idare tarafından “aslı idarece görülmüştür” veya bu anlama gelecek şerh düşülen ve aslı kendilerine iade edilen belgelerin suretlerini teklif veya başvurularına eklemeleri mümkün olduğundan adaylar ve istekliler tarafından yapılacak bu yöndeki taleplerin idarenin yetkili personelince karşılanması zorunludur. Ayrıca ihalelerde bu belgelerin kabul edilmesi gerekmektedir.

Yapılacak ihalelerin açıklığı, şeffaflığı, serbest rekabeti önlememesi, haksız rekabeti oluşturmaması yasa hükmü altına alınmıştır.

Kamu İhale Kurulu’nun 19.10.2006 tarihli ve 2006/UM.Z-2539 sayılı Kararında;

“…Ancak, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21 inci maddesi gereğince en az üç isteklinin davet edilmesi asgari şart olup, davet edilmeyen isteklilere ihale dokümanı satılamayacağına ve davet edilmeyen isteklilerin ihaleye katılamayacaklarına ilişkin engelleyici bir hüküm bulunmamaktadır. İhalenin Kanunun 21/b maddesine göre yapılmasında amaç ihale sürecini kısaltarak ihtiyaç olan malzemelerin kısa sürede alınmasıdır. Burada en az üç isteklinin davet edilmesi daha fazla isteklinin davet edilmeyeceği veya davet edilmeyen firmaların ihaleye katılamayacakları anlamına gelmemektedir. Bu nedenle, rekabetin sağlanması açısından; pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde de, ihale dokümanı satın almak isteyen tüm isteklilere ihale dokümanı satılması uygun olacaktır…”

İbaresi yer aldığından, yapılacak ihalelerde bu hususa dikkat edilmesi, rekabetin artırılması açısından büyük önem arz etmektedir.  Fakat bu işlere uyulduğu konusunda tereddütler bulunmaktadır. Bırakın tereddütü, uyardığımız, ikaz ettiğimiz halde ben yaptım oldu misali alımlar gerçekleşmektedir. Halen üç teklif metodu ile pazarlıklı alımlarda özellikle daimlilik arz eden işlerde (çamaşır, yemek, temizlik, bilgi işlem, güvenlik gibi) idare kendi istediği firmadan üç teklif alıp işi btiriyor. Kimse duymuyor. Oysa rekabet açısından duyurulması ve katılımın arttırılmasında kamu yararına fayda var.

Önemli olan mesele ise;

İdarelerce, ihtiyaçların ve yaklaşık maliyetin gerçekçi bir şekilde tespit edilmesi,

Mal alımlarında teknik şartnamelerin ihtiyaçları karşılanan kurumlardan katılacak ve alım konusu işin uzmanı olan kişilerden oluşturulacak komisyonlar marifetiyle hazırlanması,

Hizmet alımlarının teknik şartnamelerinde ihtiyacı karşılanan her bir kurumun fiziki yapısı ve ihtiyaçlarının göz önünde bulundurulması,

Teknik şartnamelerin rekabeti engelleyici nitelikte hazırlanmaması,

İhalelerin mümkün olduğunca kısmi teklife açık olarak yapılması, kısmi teklife açık olarak yapılacak alımlarda bazı küçük kurumların ihtiyaçlarının giderilememesi durumu ortaya çıkabileceğinden bu kurumlarımızın ihtiyaçlarının birleştirilerek veya gruplandırılarak karşılanması,

Sözleşme sürecinde toplu alımla karşılanan ihtiyaçların zamanla artması veya azalması söz konusu olabileceğinden ihalelerin birim fiyat teklif alma suretiyle yapılması,

Teslim alma, muayene-kabul, hak edişlerin ödenmesi, garanti, bakım-onarım ve diğer tüm hususlara ihale dokümanlarında yer verilmesi ve bu konuda gerekli özen ve dikkatin gösterilmesi, alımlarda hedeflenen amaca ulaşmada büyük önem arz etmektedir.

Alımlarda alım konusu mal veya hizmet bedellerinin her döner sermaye işletmesinin kendi bütçesinden karşılanması gerekmekte. Bu nedenle yükleniciler tarafından sözleşme ediminin yerine getirilmesi sonucunda yapılacak ödemelere ilişkin tahakkuk işlemlerinin, toplu alımla ihtiyacı karşılanan her bir döner sermaye işletmesinin gerçekleştirme memurlarınca yapılması, ödeme belgelerinin ise, her bir döner sermaye işletmesinin harcama yetkilisi tarafından onaylanması gerekmekte.

Bunların kontrolü ise ilgili ve yetkililerince yapılmalıdır.

Ayrıca, İhale dokümanlarının hazırlanmasında; Kamu İhale Kurumunca yayımlanan tip şartnamelerin, tip sözleşmelerin, standart formların ve diğer dokümanların dipnotlarında yer alan açıklamaların da dikkate alınması gerekmekte.

İsteklilerin ihaleye teklif verebilmeleri için ihale dokümanını satın almaları zorunludur. İhale doküman bedelinin dokümanın basım maliyetini aşmayacak ve rekabeti engellemeyecek bir şekilde belirlenmesi gerekmekte.

Kanun, Uygulama Yönetmelikleri ve diğer mevzuat ile belirlenmiş olan kurallar üzerinde idarenin değiştirme ve kaldırma gibi herhangi bir yetkisi bulunmamaktadır. (Örneğin: İş deneyim belgesi olarak ihale veya ön yeterliğin ilk ilan tarihinden geriye doğru son beş yılda yapılan işler kabul edileceği mevzuat ile düzenlendiği halde bu süre üzerinde değişiklik yapılarak son iki yıl, son üç yıl gibi düzenlemeler yapıldığı görülmektedir.) İhale dokümanı düzenlenirken sadece idarenin yetkisinde olan hususlarda düzenleme yapılması gerekmekte.

İdarece hazırlanan ihale dokümanlarına hazırlayanların ad-soyad ve unvanlarının açıkça yazılarak imzalanması ve bu belgelere tarih atılması gerekmekte.

İhale ve/veya ön yeterlik dokümanında, referans belgesinin zorunlu belge olarak istenilmemesi, kesinlikle yeterlilik değerlendirilmesinde kullanılmaması, referans belgesi yerine ilgili mevzuatın öngördüğü iş deneyim belgesinin istenilmesi gerekmekte.

İhale ve ön yeterlik dokümanının, ilk ilanın yayımlandığı gün isteklilerin görebileceği ve satın alabileceği halde hazır bulundurulması gerekmekte.

İlaç, sarf malzemesi gibi birkaç istekli tarafından teklif sunulabilecek ihalelerde, ihale dokümanının her bir kalemine ayrı ayrı teklif verilebilecek şekilde düzenlenmesi gerekmekte.

Teknik şartnamelerin kurulacak komisyon tarafından iyi bir araştırma yapılarak, herhangi bir marka, model veya firmayı tarif eder nitelikte olmamasına, rekabeti engelleyici unsurlar taşımamasına ve kurumun ihtiyacına cevap verecek özelliklere sahip olmasına dikkat edilerek hazırlanması gerekmekte.

İhale ve alımın ilanlarında ise:

Şartları oluşmadan düzeltme ilanlarının yapılmaması ve zeyilname düzenlenmemesi; düzeltme ilanlarının yapılması ve zeyilname düzenlenmesi hususunda 4734 sayılı Kanunun 26 ncı ve 29 uncu maddelerinde belirtilen süre ve esaslara dikkat edilmesi gerekmektedir.

İhale ve/veya ön yeterlik ilanları hazırlanırken Kanunda belirtilen zorunlu hususların tamamının bulunup bulunmadığına ve ihale dokümanında olmayan hususlara ilanda yer verilmemesine dikkat edilmesi gerekmekte.

İhale ve/veya ön yeterlik ilanlarının yayımlanmasında Kanunda belirtilen sürelere, nerelerde ve kaç defa yayımlanması gerektiğine dikkat edilmesi gerekmekte.

İhaleler yapılmadan evvel ve yapılırken ise:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu uyarınca yapılması gereken tebligatların elden veya iadeli taahhütlü olarak posta yoluyla yapılması zorunludur. Ayrıca yapılan tebligatlara ilişkin bilgi ve belgelerinde ihale işlem dosyasına konulması gerekmekte.

İdarelerin temizlik ve yemek hizmet alımı ihalelerine malzemeli veya malzemesiz olarak çıkabilme serbestîsi bulunmakta olup, bu konuda idarelerin maliyet, teminde kolaylık, verimlilik ve sair etkenleri göz önünde bulundurarak kapsamlı bir analiz yapmak suretiyle ihale şekline karar vermesi önem arz etmekte.

Kit alımı ile birlikte cihaz edinme ihalelerinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu hükümlerine uygun olarak gerçekleştirilmesi, idare ile yüklenici arasında hukuki sorunların yaşanmaması ve tekliflerin gerçekçi olarak oluşturulması için Kamu İhale Genel Tebliğinde konuya ilişkin yapılan açıklamalara dikkat edilmesi gerekmekte.

Teknik şartnamede yer alan teknik kriterler, kesin sayılar ile ifade edilmek yerine  “en az .......” , “en çok ......” v.b. şeklinde yer almalıdır.  Bu şekilde belirlenecek teknik kriterlerin ise, kurum ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde belirlenmesine dikkat edilmesi gerekmektedir.

Şartnamelerin alım konusu cihazın verimliliğini ve fonksiyonelliğini sağlamaya yönelik olması gerekmekte.

Yanlış değerlendirme yapılarak, ihalenin idari veya teknik şartname koşullarını sağlamayan istekli üzerinde bırakılmaması veya idari ve teknik şartnameyi sağlamasına karşın bazı tekliflerin değerlendirme dışı bırakılmaması için;

İdari şartnamedeki hükümler konusunda, idarelerin ihale komisyonu dâhil ihale sürecinde yer alan tüm görevlilerinin ilgili mevzuat hakkındaki bilgileri artırılması,

Tekliflerin teknik şartnameye uygunluğu ihale sırasında değerlendirilecek ise ihale dokümanı buna uygun düzenlenmesi,

Teklifler ile birlikte teklif edilen ürünün teknik şartnameye uygunluğunu göstermek üzere herhangi bir katalog, teknik doküman veya numune istenmemekte ise, ihale aşamasında bu konuda bir değerlendirme yapılmaması gerekmekte.

Teknik şartname, sübjektif değerlendirmeye yol açmayacak şekilde gerekli teknik kriterlere yer verilerek hazırlanması,

İhale dokümanında istenilen şartları sağlamayan teklifler ihtiyacı karşıladığı gerekçesiyle kabul edilmemesi,

Teknik şartnamelerde  “tercih nedenidir” veya benzeri ifadelerin kullanılmaması, bunun yerine fiyat dışı unsurların, ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesinde dikkate alınması gerekmekte.

Numune istenecek ihalelerde, teknik şartnameler numunelerin değerlendirilmesine ilişkin düzenlemeler içermesi, kısacası numunenin ne şekilde verileceği ile nasıl bir değerlendirmeye tabi tutulacağı ihale dokümanında belirtilmesi,  Numune alınması ve denenmesine ilişkin tüm işlemler tutanak ile belgelenmesi lazımdır.

İhale aşamasında cihazın çalışmasına ilişkin demonstrasyon yapılacak ise, koşulları ihale dokümanında belirtilmesi, tüm işlemler için tutanak düzenlenmesi lazımdır.

Tekliflere ilişkin her türlü değerlendirme, ihale komisyonu tarafından yapılması gerekmektedir.

Teknik şartnamelerde “tekliflerin hazırlanmasına” veya “tekliflerin verilmesine” ilişkin hükümlere yer verilmemesi gerekmektedir.

İdari şartnamelerin düzenlenmesi sırasında ihale işlemlerinin etkin bir şekilde sürdürülebilmesi ve bürokratik işlemlerin azaltılması için yurtdışından temin edilmiş teknik doküman, kişisel beyan gibi resmi makamlarca düzenlenmeyen belgelerin Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunca veya Türk Dışişleri Bakanlığınca onaylı olmamasına ilişkin düzenlemeler yapılabilinmektedir. Ancak, idari şartnamelerde apostille kaşesi taşıyan belgelerin ve Türk Konsolosluğunca veya Türk Dışişleri Bakanlığınca onaylı olma şartı aranmayan belgelerin tercümelerinin istenildiği durumlarda, tercümelerin yeminli mütercimlerce yapılması ve noter onaylı olması, belirli belgelerin yabancı dilde sunulmasına izin verildiğinde, bu belgelerin teknik dokümanlar ve kişisel beyanlar gibi belgelerle sınırlı olması uygun olacağı emredilmiştir…

Yanı sıra HİZMET İHALELERİNDE;

Öncelikle bu uygulamada, hizmet alımı kapsamında çalıştırılan işçilerin yemek, yol ve giyecek ihtiyaçlarının karşılanması noktasında, kurumların her hangi bir yükümlülüklerinin/zorunluluklarının olmadığının bilinmesi,

İşçilerin yemek ihtiyaçlarının hastanede çıkan yemekten karşılanabilmesi için ihale dokümanına (şartname ve sözleşmelere) aşağıdaki şekilde hüküm konulması emredilmiştir.

“İşçilerin yemek ihtiyaçları yüklenici tarafından karşılanacaktır. Ancak, yükleniciye yemek ihtiyacının karşılanması noktasında bir bedel ödenmeyecek olup, bu bedelin karşılığı olarak, hizmet alımı kapsamında çalıştırdığı işçilerin yemek ihtiyaçlarını karşılaması için hastanede çıkan yemekten bedelsiz olarak faydalanması imkânı verilecektir. İstekliler de tekliflerinde işçilerin yemek ihtiyaçları için bir bedel öngörmeyeceklerdir.”

Yemek, yol ve giyecek gibi ihtiyaçların isteklilerce karşılanmasının öngörülmediği durumlarda ise, idari şartnamelerde bunlara ilişkin her hangi bir düzenleme yapılmayacak ve sözleşmenin uygulanması sırasında yükleniciden çalışanlara ait bu tür giderleri karşılaması istenmeyeceği emredilmiştir.

Kurumda yemek çıkmıyorsa, yemek ihtiyacının ayni veya nakdi karşılanacağına karar vermek idarenin takdirinde olup, burada önemli olan hizmet alımı kapsamında çalıştırılan işçiler için öngörülen yemeğin (ayni veya nakdi) direkt olarak işçiye yansıtılması ve firmaların haksız kazanç sağlamalarının önüne geçilmesi arzulanmıştır.

Personele ilişkin giyecek giderleri, işin yapılması sırasında personelce kullanılması istenen kıyafetle ilgili olduğundan giyecek giderinin işçilere aylık veya nakdi olarak ödeneceğine dair bir düzenleme yapılmaması, giyeceğin özellikleri ve sayısı idari şartnamenin “Teklif Fiyata Dâhil Olan Masraflar” başlıklı maddesinde belirtilmesi, bu giyeceklerin sayısı ve özelliklerine ilişkin ayrıntılı düzenlemenin ise teknik şartnamede gerçekleştirilmesi istenmiştir.

Bakanlık Müfettişlerince yapılan incelemelerde; bazı küçük İl ve İlçe Hastanelerince yapılan hizmet alım ihalelerinde işçilere “Yol Bedeli” verileceğine dair şartnamelere hüküm konulduğu, İl ve İlçelerde işçilerin hastaneye toplu taşım aracı ile gitmediği ve yol bedelinin firmalara ödenerek haksız kazanç sağlamalarına neden olunduğu tespit edilmiş. Bunun önlenmesini teminen, bazı küçük İl ve İlçe Hastanelerinin yapacağı hizmet alım ihalelerinde işçi maliyeti belirlenirken, hastanenin ilçe merkezine olan uzaklığı ve toplu taşım araçlarının bulunup bulunmadığının tespit edilmesinden sonra “Yol Bedeli”nin işçi maliyet hesaplarına eklenmesi ve buna göre şartnamelere hüküm konulmasına dikkat edilmesi gerekeceği emredilmiştir.

Konu hakkında ayrıca Kamu İhale Genel Tebliği’nde, “Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Teklif Fiyata Dâhil Olacak Masraflar” başlığı altında yapılan açıklamaların da dikkate alınması gerekeceği de ayrıca bildirilmiştir.

Temizlik Hizmeti Alımı İhalelerinde;

Temizlik hizmet alımı ihalelerinde iş deneyim belgesinde yatak sınırlaması konulmaması,

Temizlik firması elemanlarının;

Hastane Enfeksiyon Komitesince, Enfeksiyon Komitesi bulunmayan hastanelerde ise, hastane temizliğinden sorumlu komisyon veya başhemşirelik tarafından 3 (üç) ayda bir (yeni başlayanların ise hemen) eğitime alınması, sözleşme süresi (Sözleşme süresi en az 6 ay olan ihalelerde) sonunda başarılı olanlara eğitim aldığını gösteren ve çalıştığı bölümü/birimi belirten hastane idaresince düzenlenen bir sertifika verilmesi, (İleriki yıllarda yapılacak olan hastane genel temizliği ihalelerinde isteklilerden sertifikalı personel çalıştırılması istenilmesi planlandığından bu konuda gereken hassasiyetin gösterilmesi)

Temizlik firması elemanlarının çalıştıkları yerleri ve çalışma saatlerini belirten isim listelerinin çalıştığı bölümlere asılması, kontrol teşkilatı veya muayene-kabul komisyonlarınca listelere göre rutin kontrollerin yapılması,

Çalışacak personel sayısının tereddütlere meydan vermeyecek şekilde şef, müdür, koordinatörler de dâhil olmak üzere net olarak belirlenmesi istenmiştir.

Temizlik hizmet alımı ihalelerinde hizmet kalitesinin yükseltilmesi için, hizmet alımı kapsamında çalıştırılan her 10 kişiden en az 2’sinin lise mezunu olması şartının aranması,

İhale dokümanına, her 50 kişiye; Ev Ekonomisi, Otelcilik Turizm Yüksek Okulu, Hemşirelik Yüksek Okulu, Sağlık İdaresi Yüksek Okulu vb. okul mezunu olan (Bunların bulunmadığı küçük il ve ilçelerde üniversite mezunu) bir ekip sorumlusunun, yüklenici firma tarafından görevlendirilmesi yönünde hüküm konulabileceği,

Yüklenicinin işin başında bulunması hususunda Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 9 ncu maddesinde; “Yüklenici, üstlenmiş olduğu işin devamı süresince, işyerinden ayrılamaz. Ancak, idare tarafından kendi yerine kabul edilecek birisini, işlerin gecikmesine veya durmasına hiçbir şekilde yol açmamak şartı ile vekil bırakarak iş başından ayrılabilir. Yüklenici veya vekili, iş yerinden ayrılmalarını gerektiren zorunlu hallerde, kontrol teşkilatından izin almak zorundadırlar. Yüklenici veya vekili, işlerle ilgili denetimler ve çalışmalar sırasında istendiği zaman kontrol teşkilatı ile birlikte bulunacaklardır.”şeklinde yer alan hükme göre hareket edilmesi gerekeceği,

Ekip sorumlularının hizmetin görüldüğü saatlerde (haftalık çalışma saatlerinin tamamında) idarede bulunacağı, istekli tarafından bu kişilerin en azından asgari ücretle çalıştırılacağı ve iş mevzuatı gereğince sigortasız çalıştırılamayacağı dikkate alındığında, bu kişilerin istekliler açısından bir maliyet unsuru olarak ortaya çıktığı görülmüş,

Bu nedenle; ekip sorumluları için ücret ödenmeyeceğine ve teklif fiyata dâhil edilemeyeceğine dair hükümlere ihale dokümanında yer verilmemesi, bu kişilerin en azından asgari ücret üzerinden çalıştırılacağı dikkate alınarak yaklaşık maliyet hesaplamalarına brüt asgari ücret üzerinden bu kişilerinde dâhil edilmesi, aşırı düşük teklif değerlendirilmesinde, bu kişilerin yine en azından asgari ücret üzerinden çalıştırılacağı dikkate alınarak asgari personel maliyeti içerisine, brüt asgari ücret üzerinden bu kişilerinde dâhil edilmesi emredilmiştir.

Bu arada, Yemek Hizmeti Alımı İhaleleri için;

Yemek ihalelerinde yenilen yemek sayısı üzerinden ödeme yapılmasını teminen gerekli tedbirlerin alınması, Örneğin; kurum personeli için elektronik kart sisteminin uygulanması, yatan hastalar için ise, her öğün hastalara verilen yemek sayısını tespit etmek üzere sorumlu hemşirenin işlem tutanağı düzenlenmesi gibi,

Yemek hizmetlerinde çalışan personelin periyodik muayenelerinin yaptırılması,

Kontrol Teşkilatı ve Muayene ve Kabul Komisyonunca mutfak, yemekhane ve yemeklerin kontrollerinin yapılarak hizmetlerin ihale dokümanına uygun olarak sunulmasının sağlanması,

Yemek ihalelerinde yeterlilik kriteri olarak istenilen iş deneyim belgelerinde yatak sayısı şartı veya sadece hastane işi yapıyor olma şartı gibi rekabeti önleyici hükümlere yer verilmemesi,

Yemek ihaleleri şartnamelerinde yer alan yemek ve kahvaltı gramajlarının, Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinde belirtilen gramajların üstünde olmaması gerekmektedir. Günlük ya da haftalık yemek listelerinin karşılarına gramajları da yazılıp personelin ve hastaların görebileceği bir yere asılarak hizmetten faydalananlarca denetlenmesinin sağlanması,

Yemek ihalelerinde günlük öğün sayısından yüksek oranda kapasite raporu istenilmemesi gerekmektedir. Kapasite raporu rekabeti engellemeyecek şekilde alınacak öğün sayısına uygun olarak belirlenmesi gerekmektedir. İdarenin kendi mutfağında gerçekleştirilen yemek hizmet alım ihalelerinde kapasite raporu istenmemesi uygun olacağı,

Yemek hizmet alımı kapsamında alınacak olan yemekler idarenin kendi mutfağında hazırlanacaksa, bu durumda hizmet yeri yeterlik belgesi, işletme belgesi, SA 8000, ISO 22000 ve GHP belgelerin istenmemesi,

İstenecek kalite belgelerinin rekabeti engellemeyecek nitelikte, ilgili ve yetkili kuruluşlarca kabul ve periyodik kontrollerinin yapılabilir olduğu göz önünde bulundurularak düzenleme yapılması gerekeceği,

Her ne kadar aykırı bir düzenleme söz konusu olmasa da, hem değerlendirme hem de sözleşmenin yürütülmesinde birim fiyat teklif alınmak suretiyle ihaleye çıkılması daha uygun olacağı hükmolunmuştur.

Yemek hizmet alımı kapsamında alınacak olan yemekler idare mutfağında hazırlanacaksa, isteklilerden işin yapılacağı il dâhilinde kendi mutfağının olmasının istenmesi veya il dâhilinde bulunan başka bir yemek şirketi ile yapılmış noter onaylı sözleşme istenilmesi rekabeti engelleyici bir husus olup, bunun yerine, yüklenicinin idare mutfağında herhangi bir nedenle yemek çıkartamaması durumunda yemeği başka bir yerden/mutfaktan (ilgili mevzuat dâhilinde faaliyetini yürüten yerden olmak şartı ile) karşılayacağına dair taahhütname istenmesinin yeterli olacağı düşünülmüştür.

Gıda maddeleri üreten ve satan işyerlerinin asgari teknik ve hijyenik şartlarının belirlenmesi, gıda maddeleri ile ilgili hizmetler ile denetimine dair usul ve esaslar, 5179 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun ile düzenlendiğinden bu hususa da ayrıca dikkat çekilmiştir. 5996 sayılı yasa kapsamı ise apayrı bir kapsamdır. Bu yasaların gereğinin de bu kurumlarda harfiyen uygulanması, uygulatılması gerekir.

Ayrıca Kamu İhale Kurumu’ndan konuya ilişkin olarak Bakanlıkça alınan yazıda ise;

İhale dokümanlarında 560 sayılı Kanun Hükmünde Kararname çerçevesinde düzenlenen belgelerin istenildiği bu sebeple 5179 sayılı Kanun çerçevesinde kurulan işletmelerin ihalelere katılamadığı, ihale dokümanlarında isteklilerce “Gıda Üretim Sertifikası” veya “Gıda Üretim İzin Belgesinin” sunulmasının yanı sıra bu belgelerin düzenlenmesi için zorunlu bulunan “Gıda Maddeleri Üreten İşyerlerine Ait Çalışma İzin Belgesi”, “Gıda Maddeleri Üreten İşyerlerine Ait Çalışma İzni ve Gıda Sicili Belgesi”, “İşletme Belgesi” gibi belgelerin istenilmesi ve bu belgeleri düzenleyen idareler konusundaki mevzuat ve yargı kararları göz önünde bulundurulmadan düzenleme yapılmasının katılımı engellediği,

İdarelerce yemek hizmetini yerine getirecek personele yönelik olarak ihale dokümanında düzenlemeler yapılmamasının ihale konusu hizmetin yerine getirilmesi sırasında taraflar arasında sorunlar yarattığı belirtilerek,

İdarelerce “mesleki ve teknik yeterlik” konusunda istenilen belgeler konusunda gıda mevzuatının esas alınarak ihale dokümanında düzenleme yapılması ve bu konuda ilgili idarelerden görüş alınması, ihale konusu hizmeti yerine getirecek personelin niteliği ve bu nitelik çerçevesinde sunulacak belgelere ilişkin olarak ihale dokümanında açık düzenleme yapılması istenmiştir.

Kısacası Bakanlık ilgili genelgesinde çok sayıda istem ve talebi ortaya koymuş, emretmiş, gereğini titizlikle yapınız demiştir.

Ancak Mersin’deki hastanelerde bu genelgenin gerekleri ve istemlerine aynen uyulduğu söylenemez.  Bakanlık geçmişte genelgeler çıkarmıştır. 2008/42 sayılı genelgenin 48 sayfasının da en ince ayrıntılarına kadar okunması, incelenmesi ve amir hükümlerine uygun çalışma yapılması lazım. Bu genelgeler değişmiş olabilir. Ama hiçbir genelge kamunun zararına olmaz, değişmiş isede daha iyi hale gelmiştir. Orada belirtilen hiçbir amir hükme riayet edildiği görülmemektedir. Bu genelgeye aykırı yapılan çalışmalar ise sıkıntı yaratmaktadır. Uzun uzun aktarmaya gerek yoktur. Devletimizin ilgili ve yetkili birimlerinde oturanların kalkıp gelip bu işleri araştırmasında büyük fayda vardır. Özellikle bu işlerin BAKANLIK MÜFETTİŞLERİ BİLGİ VE BECERİSİ, TEKNİĞİ İSTEYEN işler olduğu için Bakanlık müfettişlerince incelenmesinde fayda vardır.

Mahallinde bu işler hep geçiştirilecek ve üstün körü incelemeler ile olaylar küllendirilmektedir.. O zaman da olan devlete ve bu hizmetlerden faydalanan kamuya olacaktır. Yazıktır. Yiten giden devletin imkân ve olanaklarıdır. YAPILAN YANLIŞ İHALELELER, YANLIŞ BOZMA KARARLARI, İDARİ VE TEKNİK ŞARTNAMELERDEKİ HATALAR YÜZÜNDEN DEVLET ZAMAN VE PARA KAYBETMEKTEDİR. Ayrıca itirazlar ve şikâyetler ile iş uzadıkça, pazarlıklı alıma yönelinmekte ve üç teklif ile devletin zararına sebebiyet verilmektedir. Çünkü bu üç teklifte anlaşmalı birbiri ile paslaşmalı firmalar ihaleye katılım yapmaktadır. Bakınız KHB çatısında bulunan tüm hastanelerdeki üç teklif metodu ile yapılan son alımları inceleyiniz. İhaleler hangi firmalar katılmış ve kimde kalmış? Birde fiyat yönüne bakınız. Neden hep içerdeki firma ve uzantılarında iş kalıyor bunu da araştırınız. İçeride iş yapan firmaların dışında uygun teklif veren başkaca firmalar mı yok, çağrılmıyor mu? Niye çağrılmıyor? Yasal hakkımızdır, dayanağımız var, kanuni hakkımız var diyerek devlet zararına, kamu zararına iş yapmak doğru olmaz. Bunu bir araştırmanın kime ne zararı olur?