Olimpiyat oyunlarının turizme etkisi
2024 Fransa örneği
Haber Analiz okurları ile bu buluşmamız Olimpiyatlarsız olamazdı; oldukça önemli sayıda anlamlı, anlamsız eleştirilere sebep olan Olimpiyat Oyunları açılış töreni"Işıklar Şehri" olarak da anılan Fransa'nın başkenti Paris’te 26 Temmuz Cuma akşamı ilk kez bir stadyum dışında düzenlendi ve dünyayı ekranlara kilitledi.
204 ülkenin sporcuları ile 36 kişiden oluşan Mülteci Olimpiyat Takımı'nın ikinci sırada yer aldığı, Sen Nehri’nde, sağanak altında gerçekleştirilen törende ilk olarak kurucu ülke Yunanistan teknesinin giriş yaptığı görüldü; Fransa tarihi ve sembolleri ile dolu açılış töreni dört saat sürdüFransızca alfabetik sıraya göre devam edildiğinden Türkiye, 190. sırada çıktı.Tunus ile aynı tekneyi paylaşan (Şahsen Türkiye teknesi bekliyordum) ülkemizin bayrağını olimpiyat Şampiyonları milli boksör Busenaz Sürmeneli ve milli okçu Mete Gazoz taşıdı.
Işık gösterileri, havai fişekler ve Seine Nehri üzerinde sergilenen canlı performanslar yoğun yağmura rağmen planlandığı biçimde gerçekleştirilerek müthiş disiplinli, uyumlu bir çalışmayı yansıttı. Ancak, en dikkat çeken ve son saniyeye kadar gizemli tutulabilen an sanırım Olimpiyat meşalesinin yakılmasıydı.
Olimpiyat meşalesinin bulunduğu balon alttaki kazanın yakılması ile ile gece gökyüzüne yavaşça yükseldi…
Detaylar çok çarpıcı olup geçmişe ve değerlere sahip çıkma örneği doluydu; kazanın tabanının etrafında, Fransa Cumhuriyeti'nin üç temel değerinden biri olan kardeşliği simgelemek için 7 metre çapında bir halka bulunduğu ve bu halkanın, Olimpiyat ateşini barındırdığı öğrenildi.
Olimpiyat meşalesinin bulunduğu, Tuilleries Bahçeleri’nde, 1783 yılında, uçuşa geçen sıcak hava balonunun Fransız öncüleri olan Montgolfier kardeşlere saygı duruşunda bulunma atlanmadan Olimpiyat Oyunları tarihinde benzeri görülmemiş bir ”ilk” yaratıldı.
Organizatörler, ilk kez havadan yanan ve tamamen elektrik ve suyla aydınlatılan Paris 2024 Olimpiyat meşalesi kazanının gün boyunca Tuilleries Bahçeleri'nde tutulacağını, ancak akşamları havaya kaldırılacağını ve 30 metre yüksekte sabitleneceğini belirtmişler.
26 Temmuz tarihinde açılışı dünyada nefessiz izlenen Paris Olimpiyat Oyunları anıtsal bir etkinlik olacağa benziyor.
Ancak,dünyanın dört bir yanından milyonlarca ziyaretçinin heyecan verici spor müsabakalarının, sporcuların performanslarının ötesinde, ülkenin kültürel ve tarihi zenginliklerini de keşfettiğini, edeceğini biliyoruz. Peki 2024 Olimpiyatları Fransa'da turizmi nasıl canlandıracak ve bu küresel etkinlik Fransız turist manzarasını nasıl dönüştürecek.
Bu kez Paris, Olimpiyat Oyunlarına üçüncü kez ev sahipliği yapıyor (1900 ve 1924'ten sonra) ve tabi etkinliğin turizm açısından muhteşem getirileri olması amaçlanmış; Olimpiyat mekanları, ikonik konumlarla şehrin geneline ve ötesine yayılmış durumda:
- atletizm için Stade de France;
- tenis için Roland-Garros;
- Şehir sporları için Place de la Concorde, Grand Palais ve Seine gibi Paris turizminin göz bebeği mekanlar ev sahipliği yapacak!
- Fransız futbolunun Bordeaux, Nantes, Lyon, Saint-Etienne, Nice, Marsilya gibi… altı amiral gemisi şehir de 16 erkek ve 11 kadın takımının bir araya geldiği Paris 2024 Oyunları Olimpiyat turnuvasında bir kez daha gövde gösterisinde bulunacak.
Bu arada oyunların öncesinde ve açılışa yakın bir çok tahmin birbirini izledi ; Paris 2024 organizasyon komitesinin geçtiğimiz Mayıs ayında sunduğu Olimpiyat ve Paralimpik Oyunlardan (JOP) elde edilecek ekonomik fayda2018-2035 dönemi için yaklaşık 9 milyar euro olarak aktarılmış: hazırlık, etkinliğin kendisi ve sonrası olarak 3 ana aşama içerir şekilde yapılmış söz konusu tahmin.
Belirtmek gerekir belki bu faydalar, Oyunların çeşitli alanlarda ek faaliyet yaratacağını (oteller, restoranlar, turizm, altyapı inşaatı) bilerek, Olimpiyatların gerçekleşmeyeceği durum senaryosuna göre hesaplanır.[1]
Kuşkusuz, günümüzde tüm sportif etkinlikler ve organizasyonlar çok önemli bütçelerle organize edilmektedir.
Bunların arasında düzenlenen en saygın, en değerli ve en pahalı spor organizasyonu şüphesiz olimpiyat oyunları olmaktadır; Tahminler, Oyunlara yaklaşık 15 milyon seyircinin katılacağını vurguluyor (2 milyonu yurt dışından olmak üzere).
Bu, Fransa'nın en iyilerini dünyaya göstermek ve mutlaka görülmesi gereken bir turizm merkezi olarak itibarını güçlendirmek için mutlak eşsiz bir fırsat.
Bu bağlamda, Ulusal İstatistik ve Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü (INSEE) 2024 yılının 3. çeyreğinde Olimpiyat Oyunlarına ilişkin bilet ve yayın haklarının satışıyla bağlantılı gelirler sayesinde, Temmuz ve Eylül ayları arasında, Oyunların Fransa'nın büyümesini (GSYİH’nın 0,3 puanı kadar) artıracağıtahmininde bulunmuş.INSEE ekonomistleri, "Diğer turizm sektörleri (konaklama, yiyecek-içecek, ulaşım) üzerindeki zincirleme etkiler daha belirsiz ancak büyümeyi artırabilir" diye ekliyor.
25 Temmuz Perşembe günü ise Fransa TÜSİAD’ı MEDEF Başkanı Patrick Martin, Paris Olimpiyat Oyunlarının Fransız ekonomisi üzerinde "son derece olumlu" bir etki yaratacağına dair güvence vererek faydaların "hemen" yerine "uzun vadede" gerçekleşeceğini aktardı.MEDEF başkanı, “Paris, Ile-de-France otelcilerinden aldığımız geri bildirimler umduğumuzla örtüşmüyor" diyerek genelde sonuçların beklentilerin altında olduğunu kabul etti ve ayrıca “kafe ve restoran işletmecilerinin de 2023'e kıyasla faaliyette bir düşüş yaşadığını belirtti ancak “çok da sıkıntılı görünmediklerini" ekledi.
Benzer tartışmalar, tahminleri içeren çalışmalar TÜSİAD tarafından mutlaka başlatıldı veya sahiplenilecek ancak sonuçlar 2027’ye yaklaştığımızda gündeme gelecek diye düşünüyorum; Biliyorsunuz mutlak ama Avrupa Olimpiyat Komiteleri Yürütme Komitesi, 2027 yılında 4'üncüsü düzenlenecek Avrupa Oyunlarının organizasyonunun İstanbul'a verilmesine 20 Mart'ta yaptığı toplantıda, oybirliğiyle karar verdi. İstanbul ve genel anlamda Türkiye turizmi açısından muhteşem bir fırsat.
Küçük bir hatırlatma yapalım; Avrupa Olimpiyat Komiteleri'nin 8 Aralık 2012'de Roma'da düzenlenen 41. Genel Kurulunda ilk Avrupa Oyunlarının oluşturulmasına karar verildi ve Azerbaycan'ın başkenti Bakü'nün 2015 yılında 1. Avrupa Oyunlarını başlatma hakkını elde ettiği bildirildi. 2023 yılında oyunlar Krakow’da idi şehrin de kapasitesinin sınırlı olması nedeniyle 150.000 turist artışı gözlendi.
İstanbul’da da en az 500.000 spor turistinin oyunları izlemek için geleceği tahmin ediliyor; Bu beklenti çerçevesinde İstanbul’a 500 milyon dolar civarında bir ekonomik katkı olması beklenebilir.Avrupa oyunları son dönemde değişen İstanbul’un turist profili açısından da önemli bir katkı sağlayabilir ancak hem 2027, hem de 2036 yılı Olimpiyat Oyunları iddiasında olan şehri en azından alt yapı, eğitim, güvenlik açısından bekleyenleri kendi çapımda sıraladığımda umarım altından kalkarız demeden edemiyorum…
Bu vesile ile Paris’te Olimpiyatlara katılan Team Türkiye’de yer alan her bir sporcumuza güç, sağlık ve azim temenni ederek, içten başarı dileklerimi Haber Analiz kanalı ile iletmek isterim…
[1]Çalışma, ilk olarak Limoges Üniversitesi tarafından başlatılan Spor Hukuku ve Ekonomi Merkezi (CDES) tarafından yürütüldü. Çeşitli kurumlar - Bercy, Ulusal Spor Gözlemevi, Lozan Üniversitesi vb. - yazımı destekledi.