SARIMSAKLI KIYI KUMULU

Sarımsaklı kıyı kumulu, Balıkesir’de Ayvalık ilçesi, Merkez bucağı, Küçükköy Belediyesi sınırları içindedir. Karayolu ile Küçükköy’e 3,3 km, Ayvalık ve Altınova’ya 13 km mesafededir.

Google Earth’de Sarımsaklı’ya ait en eski uydu görüntüsü 21 Temmuz 2002 ve en yenisi 28 Ekim 2015 tarihlerine ait. 2015 yılı görüntüsüne göre kumulun uzunluğu 5430 m ve en geniş yeri Sarımsaklı iskelesinde 226 m. dir. Bu kumul büyük oranda Altınova’dan denize dökülen Madra çayının getirdiği toprak malzemenin içindeki kumlarla oluşmuştur.

Sarımsaklı kıyı kumuluna 4 Ağustos 1993 tarihinde kısa bir inceleme gezimiz oldu. Bu gezimizde Deniz Motel önü ve Sarımsaklı plajından notlar aldık.

Kıyı kumuluna 1993 yılındaki seyahatimiz bu kumul için oldukça geç olmuş bir ziyaretti ve ancak 18 bitki türü kaydedebildik. Plaj kuşağında 1, hareketli kumullar kuşağından 7 ve sabit kumullar kuşağından ise 3 bitki türü tespit ettik. Tespit ettiğimiz türlerden 7’si tipik kumul bitkisi olmayıp kumulda yaşam bulmuş bitkilerdir. Sarımsaklı’daki denizde mevcut Posidonia deniz çayırları dalgalarla sökülüp kıyıya atılmakta. Posidonia’nın yaprakları kıyıda kurumakta ve bunlar plaj kuşağında yer yer yaygındır.

Kıyı kumulunda Deniz Geveni bitki topluluğu parçaları bulduk ve muhtemelen Abdestbozan - Deniz geveni (Sarcopoterio - Centaureetum spinosi) bitki topluluğuydu. Ayrıca yer yer Cicora kümeleri vardı ve muhtemelen bunlar da Kum boğadikeni - Cicora (Eryngio - Elymetum farcti) bitki topluluğuydu. Bunlardan Kum boğadikeni – Cicora bitki topluluğu hareketli kumul kuşağının ve Abdestbozan - Deniz geveni bitki topluluğu ise sabit kumul kuşağının bitki topluluğudur. Sarımsaklı’da 1993’te plaj kuşağında hiç bitki topluluğu bulunmamaktaydı.

Sarımsaklı’da kıyı kumul yaşam ortamı dışında, plaja akan Nikita deresi yaşam ortamı da büyük oranda tahrip edilmiştir. Kumul üstü ve arkasında yer alan yazlık evler ve oteller kumul ile gerisindeki frigana ve maki yaşam ortamlarını ayırmıştır.

Kumulda 1993 yılında gördüğümüz en büyük etki artık kumulun plaj olarak yoğun kullanımıydı. Plaj her yıl makinelerle temizlenirken, kumuldaki bitkiler de temizlenmekteydi.  Plajda kalan bitki olursa da plaj olarak kullanım esnasında yoğun çiğneme ile bu bitkiler kaybolmaktaydı. Sarımsaklı plajında insan çiğnemesi yetmezmiş gibi atla safariler yapılmakta ve otomobiller kumsala girmekte. Bu kumulun üstü ve arkası tamamen yazlık evler ve otellerce işgal edilmiş ve Sarımsaklı şehirleşmiştir. Sözde kıyı kanunu çıkarılmış bu ülkenin, bu kumulunda tesisler denize 15 m’ye kadar yaklaşmıştır. Ayrıca Vurla veya Sojak (Scirpoides holoschoenus) bitkilerinin taze sürgün vermesi için yakıldığını gördük. Bu da bize 1993’te hala bu kumulda otlatmanın yapıldığını göstermekte.

Sarımsaklı kıyı kumulu Ayvalık Adaları Tabiat Parkı ile bitişik olan Sarımsaklı Tabiat Parkı içinde bulunmakta. Sarımsaklı Tabiat Parkı statüsünün bu kumula ne gibi bir yararı olduğunu biz bilmiyoruz. Sarımsaklı’daki bunca yapılaşmaya rağmen çevreyi korumadan sorumlu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2015 yılında Ayvalık’ın doğal sit alanlarının yeniden değerlendirilmesi çerçevesinde 2 etaplı Sarımsaklı Plajı projelendirilmiş ve yapım ihalesine çıkılmıştır.

Çevre korumadan sorumlu Çevre ve Şehircilik, Orman ve Su ile Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkilileri, Sarımsaklı Tabiat Parkı statüsünün Sarımsaklı kumuluna olan yararlarını kamuoyuna açıklamalıdırlar.