TÜRKİYE KIYI ALANLARI SORUNLARI

19 Mayıs 2008 tarihinden beri Haberanaliz Gazetesinde yazdığım 102 yazıda Türkiye’nin kıyı yaşam ortamları üzerindeki sorunları kamuoyu gündemine getirmeye çalıştım. Bu yazılarımdaki sorunları tekrar hatırlatacak olursam (Hatay’dan Trabzon’a doğru)

Hatay
- Samandağ ilçesi, Samandağ kumulu: Kum alımı, turizm, plastik çöp sorunu ve termik santral projesi
- Dörtyol ilçesi, Dörtyol kıyı kumulu: Kum ocağı, İskenderun Demir Çelik Fabrikası inşası için kum alımı ve tarım
- Erzin ilçesi, Burnaz kumulu: Kum alımı ve termik santral inşası
Adana
- Yumurtalık ilçesi, Sugözü kumulu: Sugözü termik santralı
- Yumurtalık ilçesi, Yumurtalık kumulu: Tarım, drenaj kanalları, otlatma, kum alımı, turizm ve yol yapımı
- Karataş ilçesi, Akyatan kumulu: Ağaçlandırma ve tarım
- Karataş ilçesi, Tuzla kumulu: Drenaj kanalı, tarım ve yazlık ev yapımı
Mersin
- Tarsus ilçesi, Ortakumluk kumulu: Ağaçlandırma
- Tarsus ilçesi, Kazanlı kumulu: Kum alımı, Soda fabrikası, sera tarımı çöp dökümü ve doğal gaz termik santral projesi
- Erdemli ilçesi, Erdemli kumulu: Yol, tarım ve seralar, turizm ve ağaçlandırma
- Erdemli ilçesi, Kızkalesi kıyı kayalıkları: Yapılaşma, tatil köyü, beton yol ve iskele yapımı
- Silifke ilçesi, Göksu deltası kumulu: Kâğıt fabrikası, Çevre düzeni planı, kum alımı, tarım, drenaj kanalları, yapılaşma, Taşucu limanı ve hava alanı projesi
- Silifke ilçesi, Yeşilovacık kumulu: Liman, yapılaşma ve termik santral projesi
- Silifke ilçesi, Boğsak kıyı kayalıkları ve kumulu: Karayolu, NATO deniz üssü limanı, otel, plaj tesisleri ve tarım
- Anamur İlçesi, Anamur kumulu: Kum alımı ve turizm
Antalya
- Alanya ilçesi, Yeşilöz kumulu: Karayolu yapımı, sera ve tarım
- Alanya ilçesi, Alanya kumulu: Yapılaşma ve park yapımı
- Manavgat ilçesi, Side-Sorgun kumulu: Ağaçlandırma, Çevre Düzeni planı ve oteller
- Manavgat ilçesi, Gölyeri kumulu: Karayolu yapımı, ağaçlandırma, turizm tesisleri ve plaj tesisleri
- Serik ilçesi, Belek kumulu: Ağaçlandırma, oteller, kum alımı, oteller, plaj tesisleri ve golf alanları için tahsis
- Merkez ilçesi, Lara kumulu: Yapılaşma, park yapımı ve atık su arıtma tesisi
- Merkez ilçe, Konyaaltı kumulu: Yapılaşma, park yapımı ve liman
- Merkez ilçe, Çaltıcak kumulları: Yollar, plaj tesisleri, turizm ve iskele yapımı
- Kemer ilçesi, Kemer kıyı kumulu: Yapılaşma ve oteller
- Kemer ilçesi, Göynük kumulu: Oteller ve yapılaşma
- Kemer ilçesi, Çıralı kumulu: Turizm tahsis alanı yapılmak istenmesi, turizm, pansiyonlar ve plaj tesisleri
- Kumluca ilçesi, Kumluca kumulu: Tarım, kum alımı, yapılaşma, ağaçlandırma ve yol yapımı
- Demre ilçesi, Demre kumulu: Ağaçlandırma, sera ve tarlalar, Tarım Bakanlığı Beymelek tesisleri, turizm, kum alımı ve alanın Turizm Alanı ilan edilmesi
- Kaş ilçesi, Kaş kıyı kayalıkları: Karayolu,
- Kaş ilçesi, Ovagelemiş (Patara) kumulu: Ağaçlandırma, turizm, drenaj kanalları, kum alımı ve hafriyat dökümü
Muğla
- Fethiye ilçesi, Kumluova kumulu: Ağaçlandırma ve turizm
- Fethiye ilçesi, Kargı kumulu: Plaj tesisleri ve yapılaşma
- Fethiye ilçesi, Kocaçalış kumulu: Turizm ve film çekimine tahsis
- Dalaman ilçesi, Dalaman kumulu: Oteller, yat liman ve deniz otobüsü yanaşma yeri tahsisi ve kumul arkasında havaalanı
- Ortaca ilçesi, Dalyan kumulu: Turizm ve turizm tesisleri
- Milas ilçesi, Ören kumulu: Kemerköy termik santralı
Aydın, Kuşadası ilçesi, Güzelçamlı kumulu: Kum alımı, Yazlık siteler, plaj tesisleri ve turizm
İzmir
- Selçuk ilçesi, Pamucak kumulu: Otel, yazlık site ve turizm
- Selçuk ilçesi, Pananos kıyıları: İmar planı ve Çevre Düzeni Revizyon planı ile kıyı kumul, bataklık, tuzlu topraklar, akarsu, göl, Akdeniz stepi, frigana, maki ve Akdeniz Orman yaşam ortamları tehdit altında. Ayrıca turizm ve araç test alanı
- Çiğli ilçesi, Kuşcenneti kumulu: Hafriyat atılması
Balıkesir
- Ayvalık ilçesi kumulları: Eskişehir’deki suni plajın kumları buradan alındı
- Burhaniye ilçesi, Çoruk kumulu: Yapılaşma ve turizm
- Gönen ilçesi, Denizkent kumulu: Turizm ve yazlık siteler
Çanakkale
- Ezine ilçesi, Çamoba kumulu: Kum bitkilerini yakma ve hayvan otlatması
- Merkez ilçe, Hisarlık (Truva) kumulu: Tarım ve turizm
- Lapseki ilçesi, Gürece kumulu: Yapılaşma
- Eceabat ilçesi, Akbaş limanı kıyısı: Askeri tesisler ve liman yapımı
- Gelibolu ilçesi, Kavak kumulu: Kum alımı, drenaj kanalları, tarım, hayvan otlatması, askeri tatbikatlar ve termik santral projesi
Edirne, Keşan ilçesi, Mecidiye kumulu: Tarım, ağaçlandırma, yapılaşma, kum alımı, kurutma kanalı ve çöp sorunu
Bursa, Karacabey ilçesi, Yeniköy kumulu: Kum alımı, çöp yeri olarak kullanma, yazlık ev yapımı ve turizm
Kırklareli
- Demirköy ilçesi, İğneada kumulu: Offroad otomobil yarışının yapılması, çöp dökümü ve termik santral projesi
- Vize ilçesi, Kıyıköy kumulu: Balıkçı barınağı, turizm, araç yolu, Kıyıköy’ün genişlemesi ve termik santral projesi
Tekirdağ
- Merkez ilçe, Şerefli kumulu: Yapılaşma, arabaların kumula girmesi, turizm ve plaj tesisleri
- Saray ilçesi, Kasatura kumulu: Turizm ve barakalar
İstanbul
- Silivri ilçesi, Silivri tuzlu bataklığı: Yol yapımı, yazlık siteler ve park yapımı
- Avcılar ilçesi, Ambarlı kumulu: Ambarlı termik santralı ve Sanayi tesisleri
- Küçükçekmece ilçesi, Küçükçekmece kumulu: Park yapımı
- Çatalca ilçesi, Terkos kumulu: Ağaçlandırma, bitkilendirme ve kum alımı
- Çatalca ilçesi, Yalıköy kumulu: Kıyıköy’ün genişlemesi
- Arnavutköy ilçesi, Yeniköy kumulu: Denize doğru yapılmış mahmuzlar, yapılaşmalar ve turizm
- Eyüp ilçesi, Kısırkaya, Çiftalan, Ağaçlı ve Akpınar kumulları: Açık kömür ocakları, off-road yarışı, İstanbul 3. havaalanı projesi kapsamında kumulun ve denizin doldurulması ile 3. Boğaz köprüsü bağlantı yolu projesi
- Sarıyer ilçesi, Kilyos kumulu: Boğaziçi Üniversitesi Sarıtepe kampüsü tesisleri ve plaj tesisleri
- Sarıyer ilçesi, Gümüşdere kumulu: Arıköy sitesi
- Şile ilçesi, Şile kumulu: Offroad otomobil yarışının yapılması, ağaçlandırma projesi ve yapılaşma
Sakarya
- Karasu ilçesi, Karasu kumulu: Offroad otomobil yarışının yapılması, yazlık ev yapımı, toprak hafriyatı dökümü, park yapımı, Çevre Düzeni planı, Serbest Bölge ve termik santral inşası ve liman
- Kocaali ilçesi, Kocaali kumulu: Yapılaşma ve tarım
Samsun
- Tekkeköy ilçesi, Tekkeköy kumulu: Bakır fabrikası, azot fabrikası, liman, doğal gaz termik santral projeleri, tersane inşası ve yoğun yerleşim yeri
- Terme ilçesi, Yeşilırmak deltası kumulu: turizm ve 9 adet tersane projesi
Sinop, Merkez ilçesi, Sarıkum kumulu: Ağaçlandırma
Trabzon, Vakfıkebir ilçesi Dutluk plajı: Karadeniz duble yol yapımı gerekçesiyle yok edildi.

18 ilde 70 kıyı yaşam ortamındaki (kumul, tuzlu bataklık, kıyı kayalıkları) başlıca sorunlar bunlar. Yazılarımızda gündeme getirdiklerimizin dışında da kıyı alanlarında birçok çevre sorunu bulunmakta.

Burada belirtmek istediğim hususlar;

Türkiye kıyılarındaki farklı yaşam ortamları (ekosistemler) hızla kayboluyor
Türkiye kıyılarında bu farklı yaşam ortamları kaybolurken çevre ve doğayı korumadan sorumlu Çevre ve Şehircilik, Orman ve Su ile Kültür ve Turizm Bakanlıklarının çeşitli ilgili kuruluşları gerekli duyarlılığı göstermiyor.
Türkiye’deki sivil toplum kuruluşları da ilgili bakanlıklar gibi duyarsız yaklaşım içinde. Özellikle bu konuda adının çok iddialı olduğunu düşündüğüm “Kıyı Alanları Yönetimi Türk Milli Komitesi”ni örnek olarak alabiliriz. Bu kuruluşu yukarıda saydığımız kıyı sorunlarının çözümüne yönelik çalışmalarda göremiyoruz. Bu kuruluş öyle görünüyor ki çabasını sadece kıyılar ile ilgili kongreler düzenlemeye adamış.
Son olarak bugün sayıları 191’e ulaşmış olan üniversitelerdeki on binlerce öğretim üyesinin bilim adamı vicdanı ile değil YÖK ve iktidar korkusu ile hareket ederek 3 maymunu oynaması da sahip olduğumuz doğal değerlerin geleceği konusunda bize ümit vermiyor.