Çeyrek Yüzyıllık Kara Mirası: Tükenmişlik ve Toplumsal Şiddet

SİYASET

Sokakta şiddet, okulda şiddet, kadına şiddet, sağlıkta şiddet, öğretmene şiddet, Meclis’te şiddet...

*Rakamlarla şiddet gerçeği:

- 2023 yılında güvenlik birimlerine gelen çocuk sayısı 537 bin; yüzde 61’inde mağdur çocuk.
- Son on yılda 34 bin 197 silahlı şiddet olayı yaşandı; 21 bin 434 kişi öldü, 31 bin 207 kişi yaralandı.
- 2023 yılında 438 kadın cinayeti yaşandı; öldürülen 28 kadın hakkında koruma kararı bulunuyordu.
- BM Uyuşturucu ve Suç Ofisi verilerine göre, Türkiye'deki cinsel saldırı vakaları 2016 yılında 5 bin 528 iken, 2022 yılında 9 bin 675 çıktı.
- 2023 yılında sağlıkta şiddet vaka sayısı 457; bir önceki yıla göre artış oranı yüzde 83.
- Her 5 kişiden biri dijital şiddete maruz kalıyor.
- Son beş yılda psikolojik destek arayanların oranı yüzde 40 arttı.

CHP İstanbul Milletvekili ve TBMM Anayasa Komisyonu Üyesi Zeynel Emre, şiddete yönelimin çığ gibi büyüdüğünü ve sokakta, okulda, sağlık kuruluşlarında, evde, Meclis’te, hemen hemen her alana şiddetin hakim olduğuna dikkat çekerken, çeyrek asra yaklaşan bir süredir tek parti iktidarı konumundaki AKP’nin, bu durumun asıl sorumlusu olduğunu ifade etti. Emre, “Şiddetten kaynaklı adeta büyük bir savaşın içindeyiz ve binlerce insanımız ölüyor, yaralanıyor. Çeyrek yüzyıllık AKP iktidarının bütün bunlar karşısında tweet atmak dışında yaptığı hiçbir şey yok” dedi.

CHP’li Emre, sosyal medya mecrası Youtube üzerinden “AK Parti’nin Çeyrek Yüzyıllık Kara Mirası: Tükenmişlik ve Toplumsal Şiddet” başlıklı yeni bir video yayınladı. Zeynel Emre’nin, AKP iktidarı süresince şiddet vakalarındaki artış ve yoğunlaştığı alanlar ile nedenlerini sorguladığı ve başta resmi rakamlar olmak üzere çeşitli verileri paylaştığı videoda, öne çıkan başlıklar şöyle:

Geleceğimizi kaybediyoruz

Türkiye, en son Narin kızımızın başına gelenleri ve orada duyulan acıyı içinde hissediyor, büyük bir şekilde yasımızı tutuyoruz. Tabii yas tutmak bize yetmiyor. Çünkü çocuklar bu toplumun en masumları, en savunmasızları ve çocuklar bizim geleceğimiz. Çocuklarını koruyamayan bir iktidarın Türkiye'ye vereceği hiçbir şey yoktur. TÜİK’in verdiği rakamlar ve istatistiklere baktığımız zaman, sadece 2023 yılında çocukların karşılaştığı şiddet olayları, yani güvenlik birimlerine gelen çocuk sayısına baktığımız zaman 537 bin. Bu 537 binin neredeyse yarısında çocuk, suçun mağduru olarak güvenlik birimlerine getirilmiş. Bunların yüzde 61’i yaralama başlığıyla gelmiş, yani bu çocukların yüzde 61'i yaralanmış. Çocukların yüzde 12'si cinsel suçun mağduru olarak gelmiş. Tehdit mağduru olan var, aile içi şiddet mağduru olan var.

Diğer yarısına bakıyorsunuz, suça sürüklenen çocuk. Oradaki sayılara baktığınızda da çok kötü bir tablo var. Çocukların yüzde 40'ı yaralama suçu ile güvenlik birimlerine gitmiş, yüzde 20'si hırsızlık, önemli bir kısmı uyuşturucu kullanımı.

Bu, madalyonun görünen yüzü yani buzdağının görünen kısmından bahsediyorum, bir de bunun görünmeyeni var, bilinmeyeni var. Çünkü içinde yaşadığımız toplum itibariyle ‘kol kırılır, yen içinde kalır’ mantığıyla birçok olay güvenlik birimlerine yansıtılmadan kapatılıyor. En son Narin kızımızın olayında gördük...

Binlerce ölü ve yaralı; adeta büyük bir savaş içindeyiz

Çocuklara sahip çıkamayan ve çeyrek yüzyıllık iktidarı boyunca yeterli önlem almayan bir iktidar, şiddetle mücadele açısından diğer alanlarda başarılı mı dediğimizde, oradaki rakamlar da korkunç. Resmi rakamlara göre; 2023 yılında basına yansıyan silahlı şiddet olayı sayısı 3 bin 773. Bunun 2 bin 318’inde ölüm gerçekleşmiş, 3 bin 820 de yaralama vakası var. Şiddet haritasına baktığımız zaman Marmara Bölgesi bu alanda zirvede. Türkiye’nin en fazla suç işlenen bölgesi ve bu tablo sürekli artıyor.

Umut Vakfı’nın verilerine göre ise 2014 yılından bugüne kadar 34 bin 197 silahlı şiddet olayı yaşanmış, 21 bin 434 kişi ölmüş, 31 bin 207 kişi yaralanmış. Yani biz adeta büyük bir savaşın içindeyiz ve insanlarımız ölüyor, yaralanıyor.

Geçen yıl öldürülen kadın sayısı 438

Türkiye’de insanlar sokaklarda kendilerini güvende hissetmiyor. Bu oran kadınlarda yüzde 50’nin üzerinde. Yani sokağa çıktığında kendini güvende hissetmeyen kadınların sayısı... Kadınlarla ilgili bir başka veri Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu 2023 raporunda; buna göre sadece 2023 yılında 438 kadın cinayeti yaşandı. İstanbul Sözleşmesi'nden çıkılırken ‘Biz daha farklı önlemler alacağız, bu sayıyı düşüreceğiz’ demişlerdi ya... Rakamlara bakın, o günden bugüne sürekli yaşanan bir artış var ve bu artış önlenemiyor. Bu 438 kadının neredeyse yarısı ateşli silah yaralanması, bıçakla yaralanma, yüksekten düşerek ölüme sebebiyet vermek yani erkekler tarafından yüksekten atılma, boğaza sıkılarak öldürme... Ve bunlar içerisinde o kadar çarpıcı bir rakam var ki: 28 kadın hakkında koruma kararı var.

Cinsel saldırı suçları son 6 yılda yüzde 75 arttı

Ölümlerden bahsediyoruz ama şiddet çok yönlü bir kavram. Mesela Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi verilerine göre, Türkiye'deki cinsel saldırı vakalarının yıllara göre artışı; 2016 yılında 5 bin 528 olan vaka sayısı, 2022 yılında 9 bin 675’e yükselmiş. Çeyrek yüzyıllık bir iktidarın, bütün bu rakamlar karşısında tweet atmak dışında yaptığı hiçbir şey yok.

Sağlıkta şiddette enflasyon artışı gibi artış: Yüzde 83

Hiçbir alanda şiddetsiz yaşayamıyoruz. Bizim sağlığımızı korumak, iyileştirmekle görevli doktorlarımızın, hemşirelerimizin, hasta bakıcılarımızın karşılaştığı şiddet olaylarına baktığımız zaman, 2023 yılında sağlıktaki şiddet vakasında sadece artış yüzde 83, yani enflasyon artışı gibi bir artış söz konusu. Vaka sayısı 2022'de 249 iken 2023’te 457’ye çıkmış. 

Her beş kişiden biri dijital şiddete maruz kalıyor

Şiddet kavramı o kadar yaygın ve her alana öylesine nüfuz etmiş ki hangi alandan bahsetsek elimizde kalıyor. Türkiye'deki dijital şiddet araştırması 2020 raporuna göre her 5 kişiden biri dijital şiddete maruz kalıyor. Bu ne demek? Hakarete maruz kalıyor, görünüşüyle ilgili dijital şiddete maruz kalıyor, cinsiyetiyle ilgili maruz kalıyor, yaptığı açıklamalarla ilgili maruz kalıyor.

Özgür değiliz ve gençlerimiz geleceklerini yurt dışında arıyor

Sokakta şiddet, okulda şiddet, kadına karşı şiddet, sağlıkta şiddet, öğretmene şiddet, Meclis’te şiddet… Çeyrek yüzyıllık AKP iktidarının, bu ülkeye hem ekonomik açıdan yaşattığı zorluklar, kullandığı dil, ortaya çıkan o kutuplaşma ortamının vermiş olduğu zarara baktığımız zaman, şiddet olaylarının bu seviyeye geldiğini görüyoruz. ‘Ak’ dediler, kara çıktı; tamamen karamsar, kötücül, insanlara tükenmişlik sendromu yaşamaya sebebiyet veren, bu ülkenin yetişmiş, pırıl pırıl gençlerinin yüzde 70’i kendi geleceğini yurt dışında arayan bir ortamın bizzat sorumlusu bir iktidarla karşı karşıyayız. İstikrar dediler, kaosu yarattılar. Bu ülkedeki gençler arasındaki işsizlik rakamına baktığınızda yüzde 20.

Sadece son 5 yılda psikolojik destek arayanların oranının yüzde 40 arttığı bir Türkiye gerçeğiyle karşı karşıyayız. İnsanların bu hale gelmesinin faktörlerinden biri de kendilerini özgür hissetmemeleri. 2023 yılı Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nde 180 ülke arasında 165’inci sırada yer alıyoruz.

Tek çıkış yolu ‘en’ erken seçim 

Çeyrek yüzyıllık süre içerisinde çok büyük karamsarlıklar yaşadık, çok büyük eziyetler çektik, öfkeli bir toplum ortaya çıktı. Ama geleceğimizi kurtarabiliriz. Bunun için muhakkak dayanışmayı artırmamız lazım. İlk seçimde, ne kadar erken gerçekleştirebiliyorsak, mevcut iktidardan kurtulup geleceği birlikte kurgulamamız, gelecek için birlikte çalışmamız lazım.