haberanaliz
Perihan ÇAKIROĞLU

Perihan ÇAKIROĞLU

Mail: perihancakiroglu@gmail.com

NEDEN “NAZLI” DAVRANIYOR?

PATRONLAR, İŞE İNSAN ALMAKTA NEDEN “NAZLI” DAVRANIYOR?

Yeni Orta Vadeli Program (OVP) açıklandı ama işsizliğin önlenmesiyle ilgili tedbirleri burada göremedik.

Oysa yüksek enflasyon kadar hatta daha fazla can acıtan bir problem işsizlik. Geçim ve barınma krizinin üstüne özellikle gençlerin ailelerine katkı için iş bile bulamaması, belki de başlarına gelen en umutsuz vaka değil mi?

Elinde ülkenin en iyi üniversitelerinden alınan diplomalar, ne var ki iş yok. Peki gençler ne yapsın?

Birkaç yıl başka işlerde çalışsalar da severek bitirdiği okulundan kendi alanında boy göstermek istiyor. Mimarsa mimarlık, makine mühendisi ise bu işe yoğunlaşmak istiyor.

Yok… Yok…Yok…

Bekliyor gençler. Patronlar, öyle nazlı ki…

Ekonomiye istikrar gelmesini, Kur Korumalı Mevduat (KKM)’de durum ne olacak, onu bekliyor. Faizler enflasyonun üzerinde artacak mı, artmayacak mı, yeni yatırımlara teşvikler gelecek mi, gelmeyecek mi bunları bekliyor.

Gençler de en sonunda hayata küskün “ev genci” oluyor bu arada. Anne babalar, ellerinden gelen, gelmeyen her çabayı gösteriyorlar, ancak olmuyor.

“Ne iş olsa yaparım abi” çizgisine geçiyorlar.

İşverenler, “Aradığımız elemanı bulamıyoruz” yakınmasında…

Akıllı işveren olsalar alıp yetiştirirler. Ama ne gezer!

İŞSİZLİK ORANLARI PARLAK DEĞİL

Fazla değil, 10 yıla kadar işverenler çalıştıracak insan bulamayacaklar. Çünkü, kaliteli ve kendisini yetiştirmiş genç nüfus, kuşlar gibi uçup uçup gelişmiş ülkelere konuyorlar.

Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan işgücü istatistiklerine göre, Türkiye'deki işsiz sayısında 2023'ün ikinci çeyreğinde on binlerce kişilik düşüş yaşandı. Hane Halkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre; 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2023 yılı 2. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 73 bin kişi azalarak 3 milyon 400 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 0,3 puanlık azalış ile %9,7 seviyesinde gerçekleşti. İşsizlik oranı erkeklerde %7,8, kadınlarda %13,4 olarak tahmin edildi.

İstihdam edilenlerin sayısı 2023 yılı 2. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 151 bin kişi artarak 31 milyon 513 bin kişi, istihdam oranı ise 0,1 puanlık artış ile %48,2 oldu. Bu oran erkeklerde %65,7 iken kadınlarda %31,1 olarak gerçekleşti.

İşgücü 2023 yılı II. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 80 bin kişi artarak 34 milyon 914 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise değişim göstermeyerek %53,4 olarak gerçekleşti. İşgücüne katılma oranı erkeklerde %71,2, kadınlarda ise %36,0 oldu.

15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı bir önceki çeyreğe göre 1,2 puanlık azalış ile %18,3 oldu. Bu yaş grubunda işsizlik oranı; erkeklerde %15,1, kadınlarda ise %24,1 olarak tahmin edildi.

Mevsim etkisinden arındırılmış istihdam edilenlerin sayısı 2023 yılı II. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre sanayi sektöründe 8 bin kişi azalırken, tarım sektöründe 10 bin kişi, inşaat sektöründe 28 bin kişi, hizmet sektöründe 121 bin kişi arttı. İstihdam edilenlerin %14,7'si tarım, %21,7'si sanayi, %6,3'ü inşaat, %57,4'ü ise hizmet sektöründe yer aldı.

KULLANILMAYAN İŞGÜCÜ ORANI YÜZDE 23,5

Zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel işgücü ve işsizlerden oluşan atıl işgücü oranı 2023 yılı II. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 1 puanlık artış ile %23,5 oldu. Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı %16,5 iken potansiyel işgücü ve işsizlerin bütünleşik oranı %17,3 olarak tahmin edildi.

MADALYONUN ARKASINDAKİ GERÇEKLER

Gelin şimdi de neden işsizlik bir türlü istenen oranda azalmıyor ona bakalım…

Türkiye’de ve dünyada işverenler neden istihdamı artırmıyor?

İstidam araştırmaları yapan Manpower Group’un yeni İstihdama Genel Bakış Araştırması'na göre, küresel çaptaki şirketler, özellikle geçen yılın bu döneminin aksine temkinli bir duruş sergiliyor, işverenler ekonomik durumun gidişatını görmek için işe alım seviyelerini sabit tutuyor.

Net İstihdam Görünümü (NEO) yüzde 25 puan olan Türkiye'de de işe alım ortamı bir önceki çeyreğe kıyasla değişmedi.

Kurum, ekim - aralık aylarını kapsayan 2023 yılının dördüncü çeyreğindeki işe alım beklentilerini ölçmek için 41 ülkede 38 bin 833 işverenle İstihdama Genel Bakış anketini yaptı. Ankete göre bu çeyrekte, küresel ekonomik yavaşlama ve yetenek açığı endişeleriyle mücadeleye devam eden şirketlerde temkinli duruş istihdam görünümünde belirleyici bir rol oynadı.

2023 yılının 4. çeyreğinde, küresel işe alım beklentileri üst üste dördüncü çeyrekte de yavaş ama istikrarlı bir şekilde artmaya devam ediyor. İşverenler, çalışan seviyelerini geçen çeyreğe göre biraz daha hızlı artırmayı öngördüklerinden bu beklentiler mevsimsellikten arındırılmış Net İstihdam Görünümünün (NEO) 28'den 30'a yükselmesine de yansıdı. Bu durum, 2022 yılının 4. çeyreğinden bu yana yüzde 1 puan artarak bir önceki yılın rakamlarıyla paralellik gösteren istihdam görünümünde iyileşmeye de işaret ediyor. Küresel çapta, işverenlerin yavaş ekonomik büyümeye ilişkin endişeler ile yeteneklere artan ihtiyaçlar arasında dikkatli bir denge kurduğu görülüyor. Bu da hem çeyrek hem de yıllık bazda nispeten istikrarlı bir istihdam görünümüne zemin hazırlıyor.

ABD (36) ve Porto Riko (36) başta olmak üzere Kuzey Amerika, bölgeler arasında işverenlerin en yüksek işe alım beklentilerine sahip olduğu bölge olarak öne çıkıyor.

EMEA bölgesinde ise istihdam görünümü bölgeler arasında en düşük seviyede kalmaya devam ediyor. Ancak bu bölge, geçen çeyrekten ve geçen yılın aynı döneminden bu yana beklentilerde en büyük artışın görüldüğü bölge de oldu. EMEA bölgesinde NEO puanı 25 puana ulaşarak geçen çeyreğe göre 3 puan, geçen yılın aynı çeyreğine göre ise 5 puan arttı. İstihdam beklentilerinde dünya genelinde ikinci sırada yer alan İsviçre (38) bu artışta başı çekti. İsviçre ve diğer Avrupa ülkeleri sağlık hizmetleri ve imalat gibi kilit sektörlerde iş gücü açığı ile karşı karşıya kaldıklarından şirketler bu açığı kapatmak için yabancı işçilere ve yeni mezunlara yöneliyor. Bu da istihdam beklentilerinin artmasına neden oluyor.

TÜRKİYE ORTALAMANIN 5 PUAN ALTINDA

Ankete göre Türkiye'deki işverenlerin Net İstihdam Görünümü (NEO) puanı yüzde 25 oldu.

İşe alım yöneticileri, 2023'ün 3. çeyreğine kıyasla NEO'nun sabit kalacağını, ancak 2022'nin 4. çeyreğine kıyasla 1 puan artacağını öngörüyor. Türkiye, küresel ortalamanın 5 puan altında kalarak istihdam beklentilerinde ikinci yarıda yer alıyor.
Araştırma sonuçlarını değerlendiren ManpowerGroup Türkiye Genel Müdürü Feyza Narlı, “Enflasyondaki artış, faiz oranlarındaki yükseliş ve liranın zayıflamasının ardından işverenlerin temkinli davranması nedeniyle Türkiye'nin istihdam beklentileri sabit kalmaya devam ediyor. Bununla birlikte, yeni Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in ekonomide attığı adımlar ülkemizde işverenlerin de geleceğe daha umutlu bakmasına neden oluyor. Ayrıca turizm gelirlerindeki artış da ekonomiyi canlandırmaya ve istihdam beklentilerini sabit tutmaya yardımcı olacaktır” dedi.

Eh umutlu olalım ancak işverenler de işe insan almakta cimri olmasınlar. Çok uzun yıllardır ekonomiyi ve iş dünyasını izleyen bir gazeteci olarak işverenlerin YENİ işe yeni insan almakta pek de gönüllü davranmadıkarını iyi bilirim…
UMUT VEREN SEKTÖRLER
Araştırmaya baktığımda iş arayanlar açısından umut veren sektörler de mevcut.

Mesela, Türkiye'de 9 sektörün tamamında işverenler ekim - aralık 2023 döneminde çalışan sayılarında artış bekliyor. Ülkenin en rekabetçi sektörü 34 puanlık istihdam görünümü ile bilgi teknolojileri oldu. Bu sektörde beklentiler geçen çeyreğe göre yüzde 8 puan artarken 2022'nin 4. çeyreğine göre yüzde 1 puan düştü. Bir önceki çeyrekten bu yana beklentilerde en fazla artış gösteren sektör ise yüzde 14 puanlık artışla iletişim hizmetleri oldu.

Gençler bu yazıyı okuyun ve iş başvurularınızı da ona göre planlayın derim sizlere..

Sektörlerin NEO puanları şu şekilde:

· Bilgi Teknolojileri (34)

· Finans ve Gayrimenkul (32)

· Taşımacılık ve Lojistik & Otomotiv (31)

· Sağlık ve Yaşam Bilimleri (30)

· Tüketim Malları ve Hizmetleri (26)

· Endüstriyel Ürünler ve Malzemeler (19)

· İletişim Hizmetleri (17)

· Enerji ve Kamu Hizmetleri (5)

· Diğer (22)


KARADENİZ BÖLGESİ ÇALIŞANLAR ARIYOR
Türkiye'de 7 bölgenin tamamında işverenler önümüzdeki çeyrekte çalışan sayısında artış bekliyor. Türkiye'deki en rekabetçi bölge 40 NEO puanı ile Karadeniz Bölgesi oldu. Bu bölgede beklentiler 2023 yılının 3. çeyreğinden bu yana 13 puan, 2022'nin 4. çeyreğinden bu yana ise 25 puan artış gösterdi. Bu bölge, geçen yılın aynı döneminden bu yana beklentilerdeki en büyük artışın olduğu bölge de oldu. Geçen çeyrekten bu yana en fazla artış gösteren bölge ise yüzde 19 puanlık artışla Doğu Anadolu Bölgesi oldu. Ayrıca, bu çeyrek Ege'de son 8 yılın en yüksek NEO'su da kaydedildi. Bu bölgedeki beklentiler en son 2015'in 4. çeyreğinde görülen 15 puan seviyesinde gerçekleşti. Bölgelerin NEO puanları:

· Karadeniz (40)

· İç Anadolu (28)

· Doğu Anadolu (28)

· Akdeniz (26)

· Marmara (24)

· Güneydoğu Anadolu (24)

· Ege (15)

BÜYÜK KURUMLAR İYİMSER

Organizasyon büyüklüğü açısından tüm kurumlar 2023'ün 3. çeyreğinde çalışan seviyelerinde artış bekliyor. Büyük kurumlardaki (250+ çalışanı olan) işverenler, bir önceki çeyreğe göre sabit kalan ve bir yıl öncesine göre yüzde 1 puan artan 30 NEO ile en iyimser kurumlar oldu. Geçen çeyrekten ve geçen yıldan bu yana en büyük artışı bekleyen kurumlar ise orta ölçekli kuruluşlar (50-249 çalışanı olan). Bu kurumlardaki beklentiler 2022 yılının 3. çeyreğinden bu yana yüzde 4 puan, 2022'nin 4. çeyreğinden bu yana ise yüzde 9 puan arttı. Ayrıca bu çeyrek, 50-249 arasında çalışanı olan kurumlarda 9 yıldır kaydedilen en yüksek NEO oldu, bu kurumlarda beklentiler en son 2014'ün 3. çeyreğinde 33 puan olmuştu.

Haydi işverenler, işlerinize yeni insanları da katın..

Bu yılın son çeyreğinde hiç olmazsa işsiz gençleri sevindirin. Onlar beklemekten son derece yoruldu..

İş bulma SEVİNCİNİ tattırın da mutlu ve onurlu olsunlar.