ŞİRKETLERDE ÇALIŞANLAR ÜZERİNDEN DÖNEN DOLAPLAR

Sevgili okuyucular, tatile ihtiyacım vardı, sizlerden ayrı kaldım.

Ve aranıza döndüm yeniden...  

Yaz aylarının sonuna geliyoruz. Fiyatlar, düşer gibi yapsa da aşırı pahalılık yine de sürüyor. Enflasyon hala inişe geçmedi.

Hane halkı, yine kılı kırk yararak geçinme krizine çareler arıyor. Sosyal yardımlar bile eskisi gibi değil, onların da destek değerleri azaltılıyor.

Çünkü yardım alan kesimler artıyor. Kış ayları özellikle enerji temininde zorluklar olacağının ipuçlarını ortaya çıkarıyor. Şirketler kesiminde de kredi faizlerinin yüksekliği yeni yatırımlar için hevesleri kırıyor. Bu arada küçük ve orta ölçekli KOBİ şirketleri için farklı tehlikeler de ortaya çıkıyor.  

Geçenlerde hile denetimi uzmanı ve mali müşavir Fikriye Aslan’la buluştuk. Pandemi ile birlikte şirketlerin mali yapısını sarsacak hatta iflasa kadar götürebilecek sorunlardan söz etti. Bunların kurum içi yolsuzluklar olduğunu söyleyen Arslan, adını da “Mesleki Dolandırıcılık” olarak tanımlıyor.

Ona göre şirketlerin açıklarına hakim olan bazı çalışan ve yöneticiler o boşluktan girerek rant sağlayabiliyor.

Her görüştüğümüzde binbir hile ve yolsuzlukı anlatan Fikriye Hanım bana, “Acaba bu hilelerle ilgili bir roman mı yazsam?” diye düşündürüyor. Ne var ki, şirketlerin adlarını alamadığım için belgelemem mümkün değil.

Onun verdiği çokça örnek, Suistimal İnceleme Uzmanları Derneği (ACFE) tarafından hazırlanan Mesleki Dolandırıcılık 2022 raporunda da yer almış...

Rapora göre; şirket içi hileler şirket gelirlerinin yüzde 5’ine mal oluyor. Hedefte ise genellikle aile şirketleri ve kurumsallıktan uzak olan KOBİ’ler bulunuyor..

34 yıllık Mali Müşavirlik tecrübesini Adli Muhasebe ve Hile Denetimi uzmanlığıyla birleştiren Aslan, Türkiye’de mesleki dolandırıcılık örneklerini deşifre ederek şirketlerde yaratılan açıkları kapatarak büyük zararların önüne geçildiğini  belirtiyor.

ÇALIŞANLAR ÜZERİNDEN İSTİSMARLAR

Aslan,öyle şeyler anlatıyor ki inanasım gelmiyor.

Özellikle çalışanlar üzerinden acayip planlar yapılıyor.

Somut örnek istiyorum, müşteri sırlarını deşifre etmenin etik olmadığını belirtiyor. İşte anlattığı dolandırıcılık hilelerinden bazıları...  

“İşe alım ve işten çıkartma süreçlerinde şefler ve üretim sorumluları yönetimden habersiz kurduğu sistemle işten çıkarmaları bildirmeyerek personel maaşını kendi üzerine alabiliyor. Fazla mesai ve haksız izinlerle de şirketin mali yapısı üzerinde oyunlar kurulabiliyor. Çift isimle tek kişi çalıştırılması da yapılan hilelerden biri. Şirketlerin demirbaşları üzerinden de büyük vurgun yapılıyor. Örneğin; malzemelerin eskidiğini ileri süren yöneticiler yerine yenilerini alırken, ikinci ele çıkan ürünleri satarak haksız kazanç elde edebiliyor. Dolandırıcılık örnekleri bunlarla sınırlı değil. Planlama ve satın almada, fason üretimde, şirket kasasında birçok yöntemle şirketin parası çalınabiliyor.”

DENETİME ÖNEM VERİLMELİ

Aslan, şirketler daha tuzakla tanışmadan kendi açıklarını ortaya çıkaracak, kurum içi yolsuzlukları önleyecek TEDBİRLERE gidilmesini öneriyor.

Bunun için de hile denetimi konusunda rehberlik alınmasının önemini vurguluyor. Aslan profesyonel destekle birçok şirketin kendisini koruyabileceğini ve karlılığını artırabileceğini belirtiyor.

Yeni teknolojilere dayalı üretim için nitelikli insan gücünün değedi giderek artıyor. Bununla birlikte, yeni ve yıkıcı teknolojilerin hızla gündelik hayatımıza girmesiyle de nitelikli insan gücü tanımının aynı paralelde sürekli olarak güncellenmesi gerekiyor. Aslan da bu konunun altını çizerek, dolandırıcılık araştırmalarında şirket ile çalışan ilişkisinde kurulacak hassas dengeye dikkat çekiyor. "Çalışanlarınıza güvenin ancak kontrolü elden bırakmayın" diyor.

Aslan böyle dese de dolandırıcılar yine bir yolunu bulur. Çünkü, bir yandan yüksek enflasyon, bir yandan acgözlülük suiistimaller için zemin oluşturuyor.