İsrail İran'a neden saldırdı, Tahran yanıt verecek mi?

İsrail askeri sözcüsü Daniel Hagari, İran'a misilleme yapmaması uyarısında bulundu. İran'ın misilleme yapması durumunda "Biz de karşılık vermek zorunda kalırız" dedi.

İsrail, İran'ın 1 Ekim'de düzenlediği balistik füze saldırılarına misilleme yapacağını uzun süredir tekrarlıyordu.

Şimdi gözler İran'a çevrildi. BBC Dış Haberler Editörü Jeremy Bowen son yaşananları analiz etti.

İsrail İran'a neden saldırdı?

İran, Orta Doğu'da İsrail'e düşman olan bir takım grupların birincil destekçisi ve bunlar arasında İsrail'in şu anda savaş halinde olduğu Hamas ve Hizbullah da yer alıyor.

Nisan ayında İran, Suriye'deki bir İran büyükelçiliği yerleşkesine düzenlenen ve İran Devrim Muhafızları Ordusu'ndan birkaç üst düzey komutanın öldürüldüğü İsrail hava saldırısına misilleme olarak; yaklaşık 300 füze ve insansız hava aracıyla İsrail'e ilk doğrudan saldırısını başlattı.

İsrail, İran'ın İsfahan bölgesindeki bir füze savunma sistemine "sınırlı" bir saldırıyla karşılık verdi.

Ardından, Temmuz ayında İsrail, Beyrut'a düzenlediği bir hava saldırısında üst düzey bir Hizbullah komutanını öldürdü. Ertesi gün, Hamas'ın siyasi lideri İsmail Haniye, Tahran'da meydana gelen bir patlamada öldürüldü. İran, İsrail'i suçladı ancak İsrail yorum yapmadı.

Eylül ayının sonlarında İsrail, Beyrut'ta Hizbullah lideri Hasan Nasrallah'ı ve üst düzey İranlı yetkili Abbas Nilfuruşhan'ı öldürdü.

1 Ekim'de İran, Haniye ve Nasrallah'ın ölümlerine yanıt olarak İsrail'e 200 balistik füze fırlattı.

Jeremy Bowen - BBC Dış Haberler editörü

İsrail saldırıları bekleniyordu. İran'ın 1 Ekim'deki balistik füze saldırısından sonra İsrail bunun olacağını söylemişti. Şimdi soru İran'ın yanıt verip vermeyeceği.

ABD Başkanı Biden, İsrail'e İran'ın nükleer, petrol ve gaz tesislerine saldırmamasını söylemişti. İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu bu olayda onun tavsiyesini dinledi.

Amerikalılar, yalnızca askeri hedeflere saldırmanın İran'ı İsrail'e bir saldırı daha düzenlememeye ikna edebileceğini umuyor.

Ülkeler yanıt vermezse zayıf ve vazgeçmiş olarak görüleceklerine inandıklarında, art arda gelen saldırı ve karşı saldırıları durdurmak zor. Savaşlar böyle tırmanır ve kötüleşir.

1 Ekim'de İran, İsrail'in müttefiklerine, özellikle Lübnan'daki Hizbullah'a yaptığı saldırılara karşılık verdi. Şimdi İsrail, İran'ın, sadece bu balistik füze saldırısı değil aynı zamanda İran müttefiklerinin yaptığı aylarca süren sürekli saldırılara yanıt verdiğini söylüyor.

İsrail ayrıca Gazze'nin kuzeyinde büyük bir saldırı yürütüyor. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, İsrail ordusu tüm bir nüfusu bombaladığı, kuşatma ve açlık riskine maruz bıraktığı için bunu, Gazze savaşının en karanlık anı olarak nitelendirdi.

Dışarıdan, İsrail'in İran'a yönelik saldırılarının zamanlamasının uluslararası dikkati Gazze'den uzaklaştırmak için tasarlanıp tasarlanmadığını bilmek imkansız. Ancak bu, hesaplamanın bir parçası olabilir.

haber ve kaynak: bbc.türkçe

https://www.bbc.com/turkce/articles/cx2457816wlo