Kanada Başbakanı Justin Trudeau istifa etti: Yerine kim gelebilir?
Kanada Başbakanı Justin Trudeau 9 sene sonra görevi bırakıyor. Trudeau, 2015 yılından bu yana başbakanlık görevini yürütüyordu.
53 yaşındaki başbakan, Liberal Parti yeni bir lider seçene kadar görevde kalacağını, parlamentonun 24 Mart'a kadar askıya alınacağını da söyledi.
Justin Trudeau istifa açıklamasında parti içi kavga olduğunu ve bu atmosferde parti lideri olarak seçime giremeyeceğini kaydetti.
Kanada, 20 Ocak'ta göreve başlayacak olan Donald Trump'ın ekonomik tehditleri nedeniyle zor bir siyasi atmosfer içindeydi.
Trump, Kanada hükümetini düzensiz göçmenler ve uyuşturucu ticareti nedeniyle tehdit etmiş, sınırın güvence altına alınmaması durumunda yüzde 25 gümrük vergisi getireceği uyarısını yapmıştı.
Aralık ayında istifa eden Maliye Bakanı Chrystia Freeland'ın istifa mektubunda, Trudeau'nun bu tehdidi yeterince ciddiye alıp almadığından emin olmadığını belirtmişti.
Kamuoyu yoklamaları, Trudeau'nun liderliğindeki partinin seçimlere doğru büyük bir kan kaybı yaşadığına işaret ediyordu.
Ülkede bir sonraki seçimin 20 Ekim'de veya öncesinde yapılması gerekiyor. Ancak Trudeau'nun istifası bir erken seçimi de tetikleyebilir.
Liberal Parti tüzüğüne göre, genel başkanın istifası sonrası parti içinde liderlik yarışı başlıyor.
Trudeau kimdir?
44 yaşında Kanada Başbakanı olan Justin Trudeau göreve gelmesi sonrası, ülkeye göçmenlerin kabulünü kolaylaştırıcı bir siyaset izledi.
Yalnızca başbakanlığının ilk iki yılında ülkeye 40 bin Suriyeli mülteci yerleşti.
Justin Trudeau'nun babası Pierre Trudeau da yaklaşık 20 yıl boyunca başbakanlık koltuğunda oturdu.
Ancak Justin büyürken siyasetten uzak durdu ve kariyerine öğretmen olarak başladı.
1998'de, en küçük kardeşi Michel, bir çığda öldü. Bu olay onu kamuoyu önüne, çığ tehdidi farkındalığı konusundaki çalışmaları ile çıkardı.
Babasının 2000 yılındaki ölümünün ardından siyasette daha aktif hale geldi ve 2008'de Liberal Parti milletvekili olarak seçildi.
2015 yılında da ülkenin başbakanı seçildi.
Yerine kim gelebilir?
Justin Trudeau'nun yerine Liberal Parti'nin liderlik yarışına girmesi beklenen birkaç isim var.
Eski Başbakan Yardımcısı Chrystia Freeland
Kuvvetli adaylardan biri olan Toronto milletvekili Chrystia Freeland, Trudeau'nun ekibinin en tanınmış üyelerinden biriydi. Uzun süre güvenilir bir üst düzey yetkili olarak çalışmasının ardından, başbakanlık ofisiyle yaşadığı anlaşmazlık sonucu Aralık ayında ani bir şekilde istifa etmişti.
56 yaşındaki Alberta doğumlu Freeland'ın annesi Ukraynalı. Harvard Üniversitesi mezunu Freeland, siyasete atılmadan önce gazeteciydi. 2013'te Avam Kamarası'na girdi ve parti iktidara geldikten sonra Trudeau'nun kabinesine katıldı.
Dışişleri Bakanı olarak Kanada'nın ABD ve Meksika ile serbest ticaret anlaşmasını yeniden müzakere etmesine yardımcı oldu. Başbakan yardımcısı ve maliye bakanı olarak atandığında bu görevi üstlenen ilk kadındı.
Yayımladığı istifa mektubunda Trudeau'yu eleştirmiş, onun, Donald Trump'ın Kanada ürünlerine gümrük vergisi koyma tehdidine karşı yeterince güçlü durmadığını söylemişti.
Bazıları Freeland'ı liberal dünya düzeni için son ve en iyi umut olarak görürken bazıları gerçeklikten uzak bir idealist olduğunu söylüyor.
Ukrayna'ya olan kararlı desteği bazı çevrelerden övgü alsa da yakın zamanda kendisini "zehirli" olarak adlandıran Trump da dahil olmak üzere, eleştirilere de konu oluyor.
Eski merkez bankası başkanı Mark Carney
Son aylarda Trudeau'nun özel danışmanı olarak görev yapan 59 yaşındaki Carney, uzun zamandır liderlik için aday olarak görülüyordu.
Harvard mezunu Carney hiçbir zaman kamu görevinde bulunmadı ancak hem Kanada Merkez Bankası'nın hem de İngiltere Merkez Bankası'nın başında görev almıştı.
Ayrıca Birleşmiş Milletler'in iklim özel elçisi olarak rol üstlenmişti. Carney'nin "karbon vergisi" gibi liberal politikalarından bazıları, ülkenin muhafazakar çevrelerinde kabul görmüyor.
Ulaştırma Bakanı Anita Anand
57 yaşındaki Oxford Üniversitesi mezunu bir akademisyen olan Avukat Anand, 2019'da milletvekili seçilerek siyasete girdi.
Finansal piyasa düzenlemeleri ve kurumsal yönetim alanında deneyimli. Covid salgını sırasında aşı ve ekipman temin etmekten sorumluydu. 2021 yılında savunma bakanı olarak atandı. Kanada'nın Ukrayna'ya yardım sağlama çabalarına ve ordudaki cinsel saldırı skandallarının denetimine öncülük etti.
Ardından Hazine Kurulu'nu denetleme görevini üstlendi. Birçok kişi bunu bir düşüş olarak görürken Trudeau'yu eleştirenler, onun bir gün partiye liderlik etme hırsından dolayı cezalandırıldığını ileri sürdü.
Aralık ayında kabine değişikliğinde ulaştırma bakanlığı ve iç ticaret bakanlığı görevlerine getirildi.
Yenilik, Bilim ve Sanayi Bakanı François-Philippe Champagne
Eski iş insanı ve uluslararası ticaret uzmanı, partinin liderliğini isteyebilecek diğer bir Liberal bakan.
54 yaşındaki Champagne, 2015'te Avam Kamarası'na girdi ve o zamandan beri uluslararası ticaret, dış işleri ve en son olarak inovasyon, bilim ve endüstri bakanlığı görevlerinde bulundu.
Champagne, Kanada seçimlerinde önemli bir eyalet olan Quebec'ten ve inovasyon portföyü altında Kanada yapımı her şeyi satma misyonundaki coşkusu onu öne çıkarıyor. Ayrıca iş yaşamındaki deneyimiyle parti için merkezci Liberalleri tekrar saflarına çekmek adına uygun bir seçenek olarak görüyor.
Dışişleri Bakanı Mélanie Joly
45 yaşındaki Joly, Trudeau gibi Montreal bölgesinden ve 2021'den beri Kanada'yı dünya sahnesinde temsil ediyor.
Mevcut dışişleri bakanı olarak, Kanada'nın desteğini göstermek için Ukrayna'ya, İsrail-Hamas savaşı patlak verdiğinde bölgedeki Kanadalı vatandaşların tahliyesine yardımcı olmak için Ürdün'e gitti.
Hindistanlı bir Sih ayrılıkçı liderin Kanada'da Hint ajanlar tarafından öldürülmesi iddialarıyla tetiklenen diplomatik kriz gibi pek çok sorunu yönetti.
Oxford Üniversitesi mezunu bir avukat olan Joly'nin yakın arkadaşları uzun zamandır Liberal Parti liderliğine aday olma hayalleri kurduğunu söylüyor.
Maliye ve Hükümetlerarası İlişkiler Bakanı Dominic LeBlanc
57 yaşındaki LeBlanc, çok eskiden beri tanıdığı Trudeau'nun en yakın ve en güvendiği müttefiklerinden biri. Babası, Başbakan Pierre Trudeau kabinesinde bakan olarak görev yapmıştı. Eski avukat LeBlanc da 20 yıldan fazla süredir parlamento üyesi. 2008'de partiye liderlik etmek adına aday olmuştu.
Freeland'ın istifasından birkaç saat sonra maliye bakanı olmak da dahil olmak üzere zor anlarda elini taşın altına koydu. Ayrıca Kasım ayında Trump'la görüşmek üzere Trudeau'ya eşlik etti.
Eski eyalet başkanı Christy Clark
2011'den 2017'ye kadar British Columbia eyaletinin başkanı olan Clark, Ekim ayında liderlik halkasına katılmak istediğini ifade etmişti.
59 yaşındaki Clark, eyalet enerji sektörünü geliştirmesi ve bunu çevresel öncelikleri dengeleyerek yapmasıyla ün kazandı.
Geçtiğimiz birkaç yılda Trudeau'nun federal Liberaller için bir yük haline geldiğini söylemişti.
Radyo-Canada'ya göre ayrıca Fransızca dersleri aldığı bildirildi. Fransızca'da akıcılık, Kanada'daki federal politikacılar için ön koşul olarak kabul ediliyor.
HABER VE KAYNAK: BBC.TÜRKÇE
https://www.bbc.com/turkce/articles/crl3gndrw6yo